Tag / virale dosis

by frankploegman

Is corona nou airborne of niet? Kun je verder dan 1,5 m ziek worden?

Het antwoord op de vragen uit de titel van dit artikel ligt volgens mij aan tenminste de volgende factoren:

Risico airborne overdracht hangt af van situatie

NB: Bij alles geldt: lagere dosis actief virus = minder ziek.

  1. Fel zonlicht (hoge UV-index) maakt het virus snel kapot (virucide).1 Daarom bereikt buiten op een zomerse dag veel minder actief virus een gastheer dan binnen of ‘s avonds.
  2. Hoe betere de ventilatie en luchtbehandeling, hoe minder actief virus in de lucht hangt (verdunning).
  3. Hoe meer volume per persoon in een binnenruimte, hoe trager de virusconcentratie in de lucht toeneemt (verrijking). De plafondhoogte speelt een rol evenals het aantal mensen per eenheid vloeroppervlak (bevolkingsdichtheid).
  4. Bij sommige activiteiten wordt weinig virus uitgestoten per tijdseenheid, terwijl bij andere activiteiten juist veel virus uitgestoten wordt.2
  5. Corona overleeft het langst en wordt het best door de lucht overgedragen bij lage luchtvochtigheid.1 Grotere druppels verdampen dan snel tot microdruppeltjes die in de lucht blijven zweven.3 Bij optimale luchtvochtigheid van 40-60% wordt corona moeilijker overgedragen door de lucht en werken onze slijmvliezen (‘het menselijk luchtfilter’) optimaal.4
  6. Corona overleeft het langst bij lage temperaturen.1
  7. In de neus wordt lucht gefilterd, verwarmd en bevochtigd. Door de neus in- en uitademen leidt dan ook tot minder virus op kwetsbare plekken in het lijf en in de lucht in vergelijking met door de mond ademen. In de neus worden ook stikstofoxiden aangemaakt.5 Intens ademen leidt tot meer uitstoot en inname van virus.
  8. Hoe langer je in een ruimte verblijft, hoe meer virus in de lucht komt en hoe meer virus je inademt.
  9. Luchtcirculatie draagt bij aan snelle verspreiding van het virus.6
  10. Het virus kan waarschijnlijk meeliften op fijnstof.7-9 Los van het virus is fijnstof ook rechtstreeks schadelijk en houdt het het immuunsysteem bezig.
  11. De mate van virusuitstoot hangt niet alleen heel sterk af van het stadium in de besmetting10, maar ook van de persoon.11

Wie zo min mogelijk actief virus in wil ademen, zoekt of maakt omstandigheden die zoveel mogelijk in het groene deel van de tabel zijn. Inademen van virus is geen groot probleem, zolang de hoeveelheid maar beheersbaar blijft voor het immuunsysteem.

Voetnoten

  1. Predicting the Decay of SARS-CoV-2 in Airborne Particles (Department of Homeland Security) (.PDF). Zie ook de bijbehorende online calculator.
  2. De selectie van een ruimte die past bij de activiteit is volgens epidemioloog Udo Bucholz daarom belangrijk. Rustig een korte vergadering houden in een kleine slecht geventileerde ruimte is niet zo’n probleem. Daar intens gaan sporten met evenveel mensen is wel een heel slecht idee vanuit het oogpunt van besmettingsrisico.
  3. Zie ook Hoe corona ook airborne IS en WORDT.
  4. Corona overleeft steeds korter bij toenemende luchtvochtigheid. Toch is het niet optimaal om hoger dan 60% te gaan. Ik heb al informatie gevonden waarom dat zo is, maar ben er nog niet aan toe gekomen om die goed te bestuderen. Zodra dat wel het geval is, ben ik van plan de kennis te delen.
  5. Could nasal nitric oxide help to mitigate the severity of COVID-19? (Microbes and Infection)
  6. Dit bleek onder andere uit het onderzoek dat viroloog Hendrik Streek uitvoerde in Gangelt. Het lijkt ook een rol gespeeld te hebben bij de besmettingen in Maassluis.
  7. Wuhan staat ook wel bekend als ‘China’s smog city‘. De luchtkwaliteit in Bergamo liet afgelopen januari en februari ook zwaar te wensen over, zie de figuur hieronder (bron). Hier wordt uitgelegd dat waarden boven 151 (de rode vakjes) staan voor ‘ongezond’.
Historische luchtkwaliteit in Bergamo in 2020 (bijgewerkt t/m 10 september). Bron
  1. Luchtvervuiling kan (naast bevolkingsdichtheid) een onafhankelijke deelverklaring zijn waarom corona zich sneller verspreidt in stedelijke en industriële gebieden.
  2. Air Pollution Exposure and COVID-19 (IZA Institute of Labor Economics) (.PDF)
  3. Maximale uitstoot van zo’n 2 dagen voor tot zo’n 2 dagen na de eerste symptomen. Zie ook Een veel praktischer alternatief voor de huidige coronatesten.
  4. Onderzoeker Erwin Duizer zegt hier: “De ene persoon kan honderdduizend keer zoveel virusdeeltjes per milliliter vocht hebben dan een ander. En de hoeveelheid druppels verschilt ook sterk. Het speelt mee of mensen bijvoorbeeld met consumptie praten of niet, of iemand een natte of droge hoest heeft.”
by frankploegman

Onmisbaar interview met de Duitse viroloog Hendrik Streeck

Wat een verademing is het om deze man aan te horen. Hartelijk bedankt professor Streek!

Samenvatting

  • Herinfectie met corona niet zorgbarend, aangezien asymptomatisch.
  • Immuniteit houdt maanden tot jaren aan. Gedurende die periode word je niet ziek bij blootstelling. Daarna hooguit milde symptomen.
  • We moeten in de toekomst UITSLUITEND mensen testen die duidelijke symptomen hebben.
  • Het aantal dagelijkse positieve testuitslagen is IRRELEVANT zolang mensen niet ernstig ziek worden. (FP: Asymptomatische besmettingen moeten we juist TOEJUICHEN: “Yes! Weer iemand die immuun is! Weer een stap dichter bij groepsimmuniteit!) Op korte termijn is het vooral essentieel om kwetsbare mensen te beschermen (mits zij dat willen).
  • Wachten op een vaccin is GEEN goede strategie want het maken van een veilig en effectief vaccin is heel erg moeilijk en kan decennia duren. We moeten leren leven met het virus.
  • De dosis virus waaraan je blootgesteld wordt is cruciaal. Lichtere dosis = mildere of geen symptomen. Nadat immuniteit bereikt is, kan het lichaam veel grotere doses aan.
  • We moeten naar een open debat waaraan experts uit diverse domeinen — o.a. artsen, economen, psychologen, pedagogen, etc. –ook inspraak krijgen.
  • Het grootste probleem met deze pandemie is niet het WERKELIJKE risico, maar het WAARGENOMEN risico dat buiten alle proporties is en ons welzijn en gezondheid schaadt.
  • Corona is ongeveer 4 maal zo dodelijk als de gewone seizoensgriep, maar slechts een tiende zo dodelijk als we een half jaar terug dachten.
  • In 2020 geen hogere sterfte verwacht dan in een gemiddeld jaar.

Uitgebreide aantekeningen

Over de recente herinfectie met corona in Hong Kong: allereerst is dit niks om je zorgen over te maken aangezien het slechts 1 patiënt betreft. Bovendien is dit verwacht volgens basisprincipes van de virologie. De betreffende patiënt had bij de eerste infectie symptomen. Vervolgens heeft deze T-cel immuniteit opgebouwd. Bij de tweede infectie was het immuunsysteem beter voorbereid en had de persoon (niet: patiënt) helemaal geen symptomen. Het is geen enkel probleem en bovendien onvermijdelijk dat we virussen bij ons dragen. Het is alleen een probleem als we ernstig ziek worden.

Bij corona verkoudheidsvirussen zien we dat de immuniteit maanden tot jaren aanhoudt. Dat betekent dat je in die periode helemaal niet ziek wordt bij blootstelling. Na de periode kun je wel weer ziek worden, maar zijn de symptomen meestal heel mild.

Het kan heel goed zijn dat in de herfst het aantal mensen dat het virus bij zich draagt vertienvoudigt. Momenteel is het zo dat de meeste mensen met een PCR-positieve test, geen symptomen hebben. Bij geen enkel ander virus doen we routinematig testen zonder dat iemand specifieke symptomen heeft. Dat moet met corona ook zo in de toekomst: uitsluitend testen als iemand symptomen heeft of als daar andere dringende aanleiding toe is.

We moeten NIET naar het aantal dagelijkse positieve testen kijken. Is het niet gevaarlijk als het aantal positieve tests oploopt? Niet per se. Corona is gevaarlijk, maar we moeten het niet overdrijven. Het allerbelangrijkste is dat we de mensen beschermen die coronakwetsbaar zijn (FP: …voor zover zij dat op prijs stellen).

Moeten we ons geen zorgen maken over verhalen dat jonge gezonde mensen toch flink ziek worden? Niet per se. We moeten kijken naar de waarschijnlijkheid, en de kans dat een jong gezond iemand (bij een beheersbare dosis virus) heel ernstig ziek wordt is nihil. (FP: Er kan altijd wat gebeuren, maar dat is met alles zo.)

Ook voor ouderen is geen reden tot paniek. Prof. Streek heeft 2 mensen in zijn familie die zowel op leeftijd zijn als onderliggend lijden hebben. Zij hebben corona opgelopen en hebben geen ernstige problemen ondervonden.

Er is veel optimisme dat snel een veilig en effectief vaccin beschikbaar komt. Dat moeten we temperen: ondanks dat er heel intensief onderzoek gedaan wordt, is het na decennia nog niet gelukt om een vaccin te vinden tegen HIV, malaria en dengue. Van de 400 vaccins tegen HIV hebben 7 fase 3 bereikt (om werkzaamheid aan te tonen). Tot op heden is nog geen enkele succesvol gebleken.

Hoewel het vanwege de structuur van het coronavirus makkelijker is om daar een vaccin voor te vinden dan voor HIV, raadt de viroloog AF om daarop te wachten. We moeten leren leven met het virus. De eerste stap daarbij is om ons niet druk te maken om besmettingen die niet tot ernstige ziekte of sterfte leiden. (FP: asymptomatische besmettingen moeten we juist TOEJUICHEN omdat ze tot groepsimmuniteit leiden zonder grote gezondheidsrisico’s, mits de kwetsbaren in de tussentijd beschermd worden.)

Als het aantal besmettingen een slechte maatstaf is, waar moeten we ons dan wel op richten? Op de resterende IC-capaciteit. Naarmate de IC wat voller begint te worden, moeten we allemaal voorzichtiger worden. Zolang er voldoende capaciteit beschikbaar is, is dat onnodig.

Zelfs in het best case scenario dat er over een jaar een vaccin zou zijn, dan nog moet het geproduceerd en toegediend worden. Dat kost ook flink veel tijd.

Groepsimmuniteit is leuk, maar hoe zit het dan met het aantal jonge gezonde mensen dat toch ernstig ziek wordt? Procentueel mogen dat er misschien weinig zijn, maar absoluut gezien kan het een flink aantal betreffen. Streek wijst uit dat de DOSIS virus die je krijgt een cruciale factor is. Als je immuunsysteem fatsoenlijk functioneert en je krijgt een BEHEERSBARE dosis, dan hoef je je geen zorgen te maken. Het gaat pas mis als je een megadosis krijgt.

Let op: het gaat alleen om de virale dosis bij de allereerste infectie! Zodra je immuun bent, kan het lichaam ineens veel grotere doses verdragen.

Hoe kan je ernstige ziekte voorkomen? Door wat basismaatregelen in acht te nemen zolang je niet immuun bent.

Als we uitsluitend naar de virologen zouden luisteren, zouden we niks leuks meer mogen doen in het leven. Streek houdt dan ook een pleidooi voor een maatschappelijk debat waar o.a. experts uit allerlei disciplines aan deelnemen. Het beleid beïnvloedt tenslotte allerlei domeinen waar virologen geen verstand van hebben. Het is dus fout om het beleid alleen te laten bepalen door virologen en epidemiologen. Ook de input van economen, artsen, psychologen, pedagogen, enzovoort is cruciaal.

We moeten niet alleen oppassen voor het virus, maar ook voor de ANGST voor het virus. Dat laatste is een enorm probleem in deze pandemie. Het WERKELIJKE risico is gering, maar het WAARGENOMEN risico is enorm! We moeten naar een balans toe waarbij de waargenomen risico even groot is als het werkelijke risico. (FP: Overdreven en onnodige angst schaadt leefkwaliteit én onze gezondheid, waardoor we kwetsbaarder worden voor allerlei aandoeningen, waaronder corona.)

Corona is ongeveer 4 maal zo gevaarlijk als de gewone seizoensgriep, maar slechts een tiende zo gevaarlijk als we aan het begin van de pandemie dachten. Het ziet er naar uit dat Duitsland in 2020 GEEN HOGERE STERFTE zal hebben dan in een gemiddeld jaar.

by frankploegman

Hoe de ernst van het ziekteverloop afhangt van de dosis virus

Het verloop van een corona besmetting ligt allesbehalve vast. Een essentiële bepalende factor is de dosis virus waaraan je blootgesteld wordt (de virale dosis). Vergelijk het met een vijand die een verdedigd fort aanvalt (zie onderstaande illustratie).

Als het maar enkele virussen zijn (scenario A), kan het immuunsysteem het met groot gemak aan en merk je er weinig tot niks van. Betreft het een behoorlijk aantal virussen (scenario B), dan ontstaat er een flink gevecht en een gemiddeld ziekteverloop. Enorm veel virussen (scenario C) zullen het immuunsysteem overlopen. Het is dan onvoldoende in staat de andere lichaamscellen te beschermen. Dit kan tot een ernstig ziekteverloop of zelfs sterfte leiden.

Bij ouderen en mensen met onderliggende aandoeningen is het immuunsysteem verzwakt. Zij krijgen al problemen bij een lagere dosis virus. Het gaat dus niet zozeer om de dosis virus, maar om de dosis virus in relatie tot de sterkte van het immuunsysteem.

Hoe je jezelf kunt beschermen

Met deze kennis ligt de oplossing voor de hand. De dosis virus kun je verminderen door o.a. beter te ventileren, activiteiten naar buiten te verplaatsen, en de luchtvochtigheid optimaal te hebben (corona wordt minder makkelijk overgedragen door de lucht bij hogere luchtvochtigheid en ‘overleeft’ dan ook korter).

Het helpt ook uitstekend om je immuunsysteem te versterken. Vitamine D (immuunmodulator) en de juiste luchtvochtigheid (belangrijk voor slijmvliezen, oftewel het menselijk luchtfilter) dragen hieraan bij. Leefstijlziekten als diabetes, hoge bloeddruk, overgewicht, enzovoort kun je omkeren. Het is vrij simpel (maar niet per se makkelijk) om dit met dieet en leefstijl te doen.

Punt van binnenkomst

Als het de indringers lukt om ongeschonden de buitenste verdedigingslinie(s) te passeren, is het vele malen gevaarlijker. Denk aan het Paard van Troje. Ingeademd virus (dat rechtstreeks door kan dringen tot de lagere luchtwegen) is volgens RIVM dan ook 20 tot 100 maal gevaarlijker dan virus dat binnenkomt op de periferie (mond, neus, ogen). RIVM schrijft in haar influenzarichtlijn:

“De minimale besmettingsdosis via aerosolen die in de lagere luchtwegen terecht kunnen komen, is zeer gering, in de orde van één of enkele virusdeeltjes. [Tell06] Voor experimentele infectie door indruppelen van virus in de neus is honderdmaal meer virus nodig.”

Daarom zijn maatregelen tegen overdracht door de lucht (oftewel airborne overdracht) ook zo cruciaal. RIVM erkent dat terecht in haar eigen folder over griep en verkoudheid, maar weigert het toe te geven in relatie tot corona. Duitsland, België, Spanje, Zuid-Korea, Japan en New York zijn niet zo koppig of traag van begrip. In tegenstelling tot Nederland nemen zij hun taak om de volksgezondheid te beschermen wél serieus.

Credits

De inspiratie voor dit artikel komt van dr. David L. Katz:

by frankploegman

Een alternatief voor het huidige coronabeleid

Uitdaging van corona beleid: “Breng corona niet naar oma (en kwetsbaren).” Gezonde jonge mensen hebben haast niks te vrezen terwijl corona voor ouderen met onderliggend lijden levensgevaarlijk is.

Visies op coronabeleid: maximaal onderdrukken versus risico-onderscheid aanbrengen

Verschillende visies op beleid

Beleid A: Corona maximaal onderdrukken: “Als niemand besmet is, krijgt oma het ook niet.” Dit beleid met zeer hoge sociale en economische kosten wordt bijna overal gevoerd. Enige exitstrategie: een veilig en effectief vaccin (of behandeling) dat vele jaren op zich kan laten wachten. Veiligheid en effectiviteit van een vaccin kunnen niet gegarandeerd worden vanwege de korte testperiode die eraan voorafgegaan is.

Beleid B: Risico-onderscheid aanbrengen: “Gezonde jonge mensen mogen best besmet worden mits ze het maar niet naar oma brengen.” Zolang jonge gezonde mensen een beheersbare dosis virus krijgen, doorstaan ze het zonder kleerscheuren en zijn ze daarna immuun (voor zover ze dat niet al waren). Ouderen en kwetsbaren krijgen goede/uitstekende bescherming: hun blootstelling aan het virus moet beheerst of zelfs nihil zijn. Dit beleid voert Zweden en wordt aanbevolen door o.a. dr. David L. Katz, Pierre Capel, Beda Stadler, Martin Kulldorff. Exitstrategie: groepsimmuniteit die vrij zeker binnen relatief korte termijn ontstaat. Vaccin is wenselijk maar niet strikt noodzakelijk.

Belangrijk

Er bestaat dus een alternatief beleid dat hetzelfde doel nastreeft (dat oma geen corona krijgt), maar met een andere strategie (bescherm oma i.p.v. zorgen dat zo ook jonge gezonde mensen niet besmet raken).

Thuistesten zijn mogelijk een fantastisch hulpmiddel, een ware game changer. Voordat het gezin naar opa en oma gaat, doet iedereen een thuistest. Mochten er mensen positief testen, dan gaat uit voorzorg niemand. Pas als iedereen negatief test, bezoeken we opa en oma weer.

Alles valt of staat met een effectieve integrale strategie en effectieve uitvoering. Als de strategie en uitvoering niet effectief en volledig zijn, werkt het niet optimaal.

We moeten het eens worden over het kerndoel en vervolgens creatief kijken hoe we dat met minimale sociale, economische en gezondheidskosten kunnen bereiken. Het gezondheidsrisico van beleid B is niet nul, maar dat geldt ook voor een vaccin. Bovendien is de sociale en economische schade van beleid A ook niet nul en leidt die schade indirect ook tot gezondheidsschade.

Voortschrijdend inzicht en voortschrijdende ontwikkelingen moeten voortdurend gebruikt worden om het beleid bij te sturen en te optimaliseren.

Cruciale punten, ongeacht welk beleid je kiest

  • het binnen de perken houden van de dosis virus waaraan mensen blootgesteld worden door o.a. ook te ventileren, activiteiten naar buiten te verplaatsen, luchtvochtigheid 40-60%.
  • mensen aansporen om hun gezondheid te verbeteren zodat ze minder kwetsbaar zijn voor het virus, zoals Groot-Brittannië momenteel doet. Het verbeteren van de gezondheid is ook los van corona nodig, want onnodige chronische leefstijlziekten als hart- en vaatziekten, diabetes, hoge bloeddruk, etc. voeren de ranglijst met doodsoorzaken aan. Het aantal coronadoden valt in het niet bij de doden aan leefstijlziekten.

Als je kijkt naar het huidige Nederlandse beleid, ontbreekt ventileren en luchtvochtigheid. Er wordt ook nagenoeg niks gedaan aan het verbeteren van de volksgezondheid, waaronder het verhogen van vitamine D bloedwaarden.

Een slag om de arm

Hoewel ik sterk neig naar beleid B, is er wel een ding waar ik me behoorlijk zorgen om maak, namelijk ‘long COVID’ / Post Viral Fatigue Syndrome (PVFS). Sommige relatief jonge en schijnbaar gezonde mensen zijn ernstig en langdurig ziek geworden. Zie bijvoorbeeld het Run DMC YouTube kanaal. Informatie laat sterk te wensen over hoeveel dit er zijn, hoe het gekomen is en hoe het af zal lopen.

Ik ken twee anekdotes van medewerkers in de ouderenzorg die eind maart van heel dichtbij een bewoner verzorgden (aankleden, kussen opschudden) en waarbij de bewoner toen per ongeluk in hun gezicht hoestte. Deze medewerkers kregen dus de volle laag en zijn daarna ernstig en langdurig ziek geworden, nog lang niet hersteld en hebben een onzeker toekomstperspectief. Zij hebben overduidelijk een megadosis virus gehad, wat voorkomen had kunnen worden met goede persoonlijke beveiligingsmiddelen (PBM’s) zoals mondkapjes en spatschermen. Zelfs zelfgemaakte PBM’s hadden al een wereld van verschil gemaakt.

Mijn hamvraag blijft: zijn er ook jonge mensen met een milde dosis zo ernstig en langdurig ziek geworden? Zo ja, zijn het ook gezonde mensen of zijn het junk food etende rokers met overgewicht en (pre-)diabetes? Absoluut geen kritiek op of minachting voor deze mensen, en zij doen er net zoveel toe als alle anderen, maar ik probeer de risicocategorieën uit te pluizen zodat iedereen geïnformeerde beslissingen kan maken.

Als blijkt dat ook gezonde jonge mensen regelmatig ernstig ziek worden en langdurige gezondheidsschade oplopen ondanks dat ze een lage dosis virus binnenkrijgen, wordt beleid B een stuk lastiger. Hopelijk kunnen we dan achterhalen wat ertoe leidt dat bepaalde gezonde jonge mensen met een lage dosis virus zulke ernstige symptomen hebben en anderen niet. Als we het weten kunnen we die kennis hopelijk gebruiken om die mensen te beschermen.

Update 23 augustus 2020: Het artikel De 60min-economie leidt tot betere resultaten dan de anderhalvemetereconomie op esb.nu is lezenswaardig. Daarin wordt de term ‘gedifferentieerd beleid’ gebruikt voor wat ik hierboven ‘beleid B: risico-onderscheid aanbrengen’ noemde. Wat ik in het artikel niet terugvind (maar misschien heb ik het gemist), is dat een gedifferentieerd beleid niet eeuwig (in die intensiteit) gehandhaafd hoeft te worden. Zodra groepsimmuniteit bereikt is, kan het beleid voor iedereen versoepeld worden.

by frankploegman

Dr. Roger Seheult bespreekt belangrijke en bemoedigende recente inzichten over corona

T-cellen spelen een cruciale rol in onze afweer. T-cellen in 40-60% van afgenomen bloed uit 2015-2018 vallen het nieuwe coronavirus aan. Dit duidt op kruisimmuniteit: T-cellen die wél bekend zijn met gewone corona verkoudheidsvirussen maar niet het nieuwe coronavirus, herkennen het toch als vijand en vallen het aan. Dit maakt aannemelijk waarom zo’n 40% van de besmettingen asymptomatisch1 verloopt.

Van T-cel immuniteit is bekend dat het jaren aanhoudt, terwijl antilichamen na slechts enkele maanden niet meer te meten zijn. Het laatste wil volgens mij niet per se zeggen dat ze niet relatief snel opnieuw aangemaakt kunnen worden als daar behoefte aan is. In ieder geval is aannemelijk dat wie blootgesteld is aan het virus, nog jaren kan rekenen op immuniteit.

Afwezigheid van antilichamen in het bloed is GEEN betrouwbare indicator dat de persoon het virus niet gehad heeft2: als de T-cellen het werk goed aankunnen, worden geen antilichamen aangemaakt. Met T-cellen meegerekend (dus niet alleen antilichamen), kunnen we al dicht bij groepsimmuniteit zitten. Probleem is dat T-cellen moeilijk te meten zijn.

Virale dosis is essentieel: wie minder virus binnenkrijgt heeft (all else equal) minder kans op besmetting en minder ernstig ziekteverloop. COVID-19 is multi-factorieel, niet mono-factorieel: meerdere factoren spelen een rol waaronder leeftijd, gezondheid, virale dosis, (kruis)immuniteit en punt van binnenkomst (grote druppels blijven steken in de periferie, ingeademde microdruppels kunnen rechtstreeks de onderste luchtwegen bereiken).

Toelichting

[1] Asymptomatisch is wanneer iemand tijdens de hele besmetting geen symptomen vertoont. Presymptomatisch is wanneer iemand nog geen symptomen vertoont, maar mogelijk later wel. Het verschil is pas achteraf vast te stellen.
[2] Het omgekeerde geldt wel: wie wel specifieke antilichamen voor het nieuwe coronavirus heeft, is ook besmet geweest.

by frankploegman

David L. Katz over COVID-19 risicocategorieën

Epidemioloog David L. Katz (die 10 jaar in dit vak lesgegeven heeft aan Yale) schrijft:

“[T]here are massive risk differentials associated with COVID19. The elderly and frail are at extreme risk, especially the residents of long-term care facilities; the elderly but hale are at elevated risk; the chronically ill but not elderly are at elevated risk; the young and healthy are at low risk, very low risk, or- when under 30, in good health, and not subject to extreme exposures- even vanishingly remote risk.”

Vrij vertaald staat hier: bij COVID-19 is een enorm onderscheid in risico tussen verschillende categorieën uit de bevolking. Oudere mensen met onderliggend lijden, in het bijzonder de bewoners van verzorgingshuizen, lopen een extreem hoog risico. Gezonde ouderen hebben een verhoogd risico evenals mensen met onderliggend lijden van alle leeftijden. Gezonde jongere mensen lopen afhankelijk van leeftijd en gezondheid laag tot extreem laag risico… zolang ze maar niet aan een extreme dosis virus blootgesteld worden.

Dosis

De ernst van een coronabesmetting hangt o.a. van de dosis virus waaraan je blootgesteld wordt: een hogere dosis virus leidt (all else equal) tot een ernstiger ziekteverloop. Gezonde jonge mensen hebben weinig te vrezen mits ze een beheersbare dosis virus ontvangen.

Dosis-responsie: Als je aan heel weinig virus blootgesteld wordt, kan het immuunsysteem het prima aan en ontstaat er geen probleem. Naarmate de dosis toeneemt, worden de ziektesymptomen erger. Bij mensen met een verzwakt immuunsysteem verschuift de hele curve naar links: bij dezelfde dosis worden deze mensen ernstiger ziek.

Ik ben berichten tegengekomen van Amerikaanse jongeren die een wedstrijd aangingen wie als eerste besmet kon raken (vanuit de gedachte dat er voor hen geen enkel risico was). Iedereen legde geld in een pot en wie als eerste besmet raakte, kreeg de hele pot. Ik weet niet precies wat ze gedaan hebben om besmet te raken, maar een deel van hen is ernstig ziek geworden.

Wie bijvoorbeeld meerdere mensen van dichtbij vol in zijn gezicht laat hoesten/niezen, krijgt zo’n hoge dosis virus dat zelfs het immuunsysteem van een gezonde jongere overbelast raakt. Als die jongere niet gezond is, maar bijvoorbeeld overgewicht en (pre-)diabetes heeft vanwege teveel (ultra)bewerkt voedsel/drinken, is dit nog meer het geval. Doe deze jongeren dus NIET na! Wat mij betreft komen deze ernstige ziektes niet zozeer door corona, maar door onwetend en roekeloos gedrag.

Groepsimmuniteit en gezondheid

Zolang besmettingen heel mild of zelfs zonder symptomen verlopen zijn ze wenselijk, omdat daarmee ‘goedkope’ groepsimmuniteit opgebouwd wordt. Daarmee kunnen we als maatschappij de kwetsbaren uitstekend beschermen zonder dat we mogelijk vele jaren moeten wachten op een vaccin.

Wie gezond is loopt niet alleen zelf minder risico, maar is waarschijnlijk ook minder besmettelijk. Dit is hét moment om je gezondheid te verbeteren (voor zover je dat nog niet gedaan hebt).

P.S.

De figuur en toelichting hierboven zijn in essentie hetzelfde als wat ik een week geleden schreef… alleen dan eenvoudiger weergegeven.

by frankploegman

Waarom gebruik je geen rond wiel?

Tijdense de Spaanse Grieppandemie van 1918 heeft men geleerd dat het beter werkte om patiënten BUITEN te verplegen.

Ramen van slaapkamers en trams werden destijds opengehouden, want dat bleek de verspreiding van het influenzavirus te remmen. In ziekenhuizen zette men ramen tegen elkaar open zodat het flink kon doorwaaien.

Men wist niet exact WAAROM het werkte en er waren weinig wetenschappelijke studies over beschikbaar, maar praktijkresultaten bewezen wel DAT het veilig en effectief was.

Met de kennis van nu kunnen we inzien dat…

  • ventileren ervoor zorgt dat de concentratie virusdeeltjes in de lucht afneemt
  • zonlicht bacteriën en virussen snel kapotmaakt (zon is een bactericide en virucide)
  • de huid zonlicht nodig heeft om vitamine D aan te maken. Vitamine D is cruciaal voor een goed functionerend immuunsysteem.

Nou is het 2020 en hebben we allemaal de video’s kunnen zien van Italiaanse burgemeesters die vloekend en tierend hun bevolking aanmanen om BINNEN te blijven.👇

BINNEN waar geen UV-licht uit zonnestraling is om virusdeeltjes kapot te maken. BINNEN waar mensen 24/7 elkaars en hun eigen uitgeademde virusdeeltjes (opnieuw) inademen.

We moeten niet iedere keer opnieuw het wiel uitvinden. Het nieuwe corona virus (SARS-CoV-2) is weliswaar een nieuw en onbekend virus, maar het blijft een virus.

We moeten ook en vooral kijken naar de OVEREENKOMSTEN met andere virussen, niet alleen naar de VERSCHILLEN.

Eėn overeenkomst is dat de virale dosis een grote rol speelt bij de ernst van de besmetting, dus die willen we zo laag mogelijk moeten houden, bijvoorbeeld door te ventileren of buiten te zijn.

Een andere overeenkomst is dat virussen kapot gemaakt worden door zonlicht.

Nog een overeenkomst is dat het immuunsysteem bij bijna alle virussen beter werkt als het vitamine D-niveau op peil is.

by frankploegman

Virale dosis en de ernst van corona besmetting

Het volgende is essentieel, maar je hoort het bijna nergens: de ernst van een besmetting met het corona virus lijkt sterk af te hangen van het aantal virusdeeltjes dat je binnenkrijgt (de virale dosis).

Hoogleraar experimentele immunologie Pierre Capel legt dat hier uit.

Een tweede belangrijke factor is hoe goed je immuunsysteem werkt. Mensen met een verzwakt immuunsysteem kunnen al ziek worden van een kleine dosis virus. Zij kunnen ook ernstig ziek worden bij een virale dosis waar anderen vrij weinig last van hebben.

Deze schets is slechts bedoeld ter illustratie. Het is nog niet zeker hoe de grafiek precies verloopt en van welke factoren het verloop allemaal afhankelijk is.

Vergelijk het met een wespensteek. Als je door 1 wesp gestoken wordt (lage dosis), is er weinig aan de hand. Als je door 1000 wespen gestoken wordt (hoge dosis), kun je overlijden. Als je door 1 wesp gestoken wordt (lage dosis) en je bent er allergisch voor (vatbaar immuunsysteem), kun je ook overlijden (anafylaxie).

Hoe kun je dit inzicht gebruiken om jezelf en anderen te beschermen?

  • Minimaliseer de virale dosis door goed te ventileren, zo min mogelijk tijd in slecht geventileerde ruimtes door te brengen met anderen die mogelijk besmettelijk zijn (ga naar buiten!), je handen regelmatig te wassen, enz.
  • Optimaliseer je immuunsysteem door voldoende te slapen, te zorgen voor voldoende vitamine D in je bloed, minimaal bewerkt voedsel te eten, enz.
  • Wees extreem voorzichtig als jij een verzwakt immuunsysteem hebt of contact hebt/wil met iemand die dat heeft.

Literatuur