Dr. Roger Seheult bespreekt belangrijke en bemoedigende recente inzichten over corona

T-cellen spelen een cruciale rol in onze afweer. T-cellen in 40-60% van afgenomen bloed uit 2015-2018 vallen het nieuwe coronavirus aan. Dit duidt op kruisimmuniteit: T-cellen die wél bekend zijn met gewone corona verkoudheidsvirussen maar niet het nieuwe coronavirus, herkennen het toch als vijand en vallen het aan. Dit maakt aannemelijk waarom zo’n 40% van de besmettingen asymptomatisch1 verloopt.

Van T-cel immuniteit is bekend dat het jaren aanhoudt, terwijl antilichamen na slechts enkele maanden niet meer te meten zijn. Het laatste wil volgens mij niet per se zeggen dat ze niet relatief snel opnieuw aangemaakt kunnen worden als daar behoefte aan is. In ieder geval is aannemelijk dat wie blootgesteld is aan het virus, nog jaren kan rekenen op immuniteit.

Afwezigheid van antilichamen in het bloed is GEEN betrouwbare indicator dat de persoon het virus niet gehad heeft2: als de T-cellen het werk goed aankunnen, worden geen antilichamen aangemaakt. Met T-cellen meegerekend (dus niet alleen antilichamen), kunnen we al dicht bij groepsimmuniteit zitten. Probleem is dat T-cellen moeilijk te meten zijn.

Virale dosis is essentieel: wie minder virus binnenkrijgt heeft (all else equal) minder kans op besmetting en minder ernstig ziekteverloop. COVID-19 is multi-factorieel, niet mono-factorieel: meerdere factoren spelen een rol waaronder leeftijd, gezondheid, virale dosis, (kruis)immuniteit en punt van binnenkomst (grote druppels blijven steken in de periferie, ingeademde microdruppels kunnen rechtstreeks de onderste luchtwegen bereiken).

Toelichting

[1] Asymptomatisch is wanneer iemand tijdens de hele besmetting geen symptomen vertoont. Presymptomatisch is wanneer iemand nog geen symptomen vertoont, maar mogelijk later wel. Het verschil is pas achteraf vast te stellen.
[2] Het omgekeerde geldt wel: wie wel specifieke antilichamen voor het nieuwe coronavirus heeft, is ook besmet geweest.

Een veel praktischer alternatief voor de huidige coronatesten

Coronatesten doen we vooral om te bepalen of iemand besmettelijk is (zodat diegene ofwel in isolatie kan voordat deze anderen besmet ofwel zich juist veilig in de buitenwereld kan begeven). Deze video legt glashelder uit dat de wereldwijd toegepaste RT-PCR test te gevoelig is voor dit doel.

RT-PCR meet namelijk ook extreem kleine hoeveelheden virus, waarbij waarschijnlijk RESTEN gevonden worden van virus dat al door het immuunsysteem vernietigd is. Geen actief virus. Ook geen besmettingsgevaar en gezondheidsrisico.

Update 2 augustus 2020: RIVM bevestigt dit ook: “Lage virusloads duiden zeer waarschijnlijk op een fase zonder besmettelijkheid.”

RT-PCR is verder omslachtig (eerst een afspraak maken en naar een testlocatie rijden), oncomfortabel (staafje heel diep in de neus), relatief duur (€100 p/s), en het duurt relatief lang voor je het testresultaat terug hebt (enkele dagen).

Thuistesten die werken met speeksel zijn een goedkoop (€2 p/s), gemakkelijk, prettig en snel alternatief. Ze zijn minder gevoelig, maar ruimschoots gevoelig genoeg om te bepalen of iemand besmettelijk is zonder het nadeel van foute positieven. (Herhaalde afname of virus viability tests onnodig.)

NB: Niet bij iedereen verloopt de curve zoals getoond. Wie een lage virale dosis krijgt en/of een uitstekend immuunsysteem heeft, komt nooit boven de besmettingsdrempel (threshold of transmissibility). Het immuunsysteem hakt het virus in de pan voordat het zich voldoende kan vermenigvuldigen.

Hiermee kan het normale leven veel beter doorgaan. Je pakt het normale leven op en voordat je bij opa en oma op bezoek gaat, doe je even een thuistest. De uitslag heb je binnen 10 min.

Autoriteiten hebben geen hoge pet op van thuistesten vanwege het risico op foute negatieven (waarbij iemand wel besmettelijk is maar niet als besmettelijk gemeten wordt). De test mist weliswaar bepaalde positieven met een heel lage virale lading die de RT-PCR test wel vindt, maar die gevallen zijn niet besmettelijk (dus het is niet erg en misschien juist wel goed dat die gemist worden).

De lagere gevoeligheid van thuistesten is een kwaliteit, geen gebrek (“a feature, not a bug”) omdat het minder fout positieve besmettelijke gevallen detecteert zonder het risico op fout negatieve besmettelijke gevallen.

De gevoeligheid van de test hoort ondergeschikt te zijn aan frequentie van meten, tijd tot resultaat beschikbaar is, en ook kosten, gemak en comfort. Anders gezegd: liever (a) een test die je dagelijks kunt doen, binnen 10 minuten resultaat geeft, goedkoop is, die je vanuit huis kunt doen en comfortabel is, dan (b) de momenteel toegepaste RT-PCR testen wiens enige ‘voordeel’ is dat ze gevoeliger zijn (en je zou kunnen zeggen dat dit geen voordeel maar een nadeel is).