Corona is voor sommigen een gevaarlijk virus… net als griep. Als je roekeloos bent, kunnen kwetsbare mensen eraan overlijden. Het is echter GEEN killer virus: als je jong en gezond bent zul weinig tot geen symptomen hebben of op zijn allerergst flink ziek worden, maar je zult er bijna 100% zeker niet aan komen te overlijden.
We moeten streven naar minimalisatie van totale schade (total harm minimization), niet naar maximale onderdrukking van het virus.
Hoe komen we uit de lockdown? Door geleidelijk groepen jongeren naar buiten te laten zodat ze eventueel besmet en immuun worden (voor zover ze nog niet immuun waren, want dat is in >50% van de gevallen al zo). (Risk stratification) Tegelijkertijd moeten we de kwetsbaren heel erg goed beschermen. (Vertical interdiction) Flatten the curve bevat geen exit strategie. Het beste dat het kan doen is wat tijd kopen en voorkomen dat ziekenhuizen overstromen.
Het record aantal positieve corona testen komt voor een groot deel door het record aantal totale testen. Meer testen = meer POSITIEVE testen (zolang er nog mensen zijn die het virus dragen). (Ook meet de test vaak virusRESTEN, niet actief virus. In dat geval zijn de mensen niet ziek en ook niet besmettelijk.) Er zijn echter wel degelijk ook meer besmettingen in de VS omdat men niet gecontroleerd uit de lockdown is gekomen. Het kan problematisch worden als teveel mensen TEGELIJKERTIJD besmet raken, omdat de ziekenhuizen (die ook onder normale omstandigheden al bijna geen reservecapaciteit hebben) dan kunnen overstromen.
Corona lijkt zo’n gevaarlijk virus, omdat 90% van de besmette mensen (die weinig tot geen problemen hebben) buiten beeld is. Als je die mensen ook meerekent, en dat moet je wel degelijk doen, krijg je een beter beeld van het echte gevaar van het virus. Dat gevaar is aanwezig maar valt voor de meesten alleszins mee.
Het risico op een slechte uitkomst van corona is KLEINER dan alledaagse risico’s, zoals deelnemen aan het verkeer.
Mondkapjes helpen uitstekend om ANDEREN te beschermen. Er is dan misschien niet perfect wetenschappelijk bewijs voor, maar tijdens alledaagse activiteiten als praten, komen waterdruppeltjes de lucht in. Als jij besmettelijk bent, zit er virus in die druppeltjes dat anderen kan besmetten. Als je een mondkapje draagt dat 90% van de druppeltjes tegenhoudt, is de kans met minimaal 90% verminderd dat anderen besmet raken. De kans dat anderen ernstig besmet raken is met veel meer dan 90% verminderd.
We hebben wetenschap nodig EN gezond verstand en logische redenatie (zoals m.b.t. mondkapjes). Niet ‘of of’.
Natuurlijk is corona airborne. D’uh! Corona wordt verspreid via druppeltjes van alle maten: groot én klein. Waarom het ezelachtige debat? Omdat zij die het beleid maken, zoals WHO en RIVM, ontkennen dat corona ook airborne en daardoor geen voorzorgsmaatregelen adviseren. (Gelukkig zijn er ook instituten die wél goed wijs zijn, zoals het Duitse Robert Koch Instituut en het European Centre for Disease control, zie hier en hier.) Hierdoor kunnen mensen onnodig (ernstig) ziek worden en sterven. Dit terwijl de benodigde maatregelen, zoals ventileren en activiteiten naar buiten verplaatsen, goedkoop en veilig zijn, en per saldo POSITIEVE bijwerkingen hebben. Gezond verstand is niet gebruikelijk.
Bij corona bestaat een dosis-responsie relatie. Vergelijk het met een militaire basis. Als de vijand in kleine getale komt, kan je ze met groot gemak weren. Als de vijand in behoorlijk grote getale komt, wordt het een flink gevecht. Als de vijand in enorme getale komt, word je overlopen. Zo is het ook met corona. We moeten ten eerste zorgen dat de vijand (het virus) niet in al te grote getale komt door maatregelen te treffen. Daarnaast we zorgen dat onze basis optimaal verdedigd wordt, oftewel we moeten zorgen voor een sterk en optimaal werkend immuunsysteem.
De behandelprotocollen voor COVID-19 zijn heel snel heel veel beter geworden, waardoor je overlevingskans in het ziekenhuis aanzienlijk is toegenomen.
De gedachte dat we ons allemaal maar op moeten sluiten in ons huis tot er een vaccin is, is een enorme fout. We hebben een vaccin nodig dat (1) effectief, (2) veilig, (3) in massa geproduceerd, (4) universeel verdeeld en (5) betaalbaar voor iedereen is. We hebben geen idee wanneer dat er zal en mijn voorspelling is dat er NOOIT een vaccin komt dat aan al deze voorwaarden voldoet. (Op een later moment zal ik hierover uitweiden.) De enige verstandige exit is (1) streven naar een geleidelijk op te bouwen groepsimmuniteit zodat het virus in het vervolg geen vat kan krijgen en (2) onze omgeving aanpassen, zoals de ventilatie en luchtvochtigheid in gebouwen.
11 februari 2020: Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus (Algemeen directeur World Health Organization): “This virus is airborne, corona is airborne” anders zou het zich nooit zo snel verspreiden.
6 juli 2020: RIVM: “Het is op dit moment niet duidelijk of de kleine druppels (aerosolen) die in de lucht blijven hangen een rol spelen bij de verspreiding van het nieuwe coronavirus.” (bron)
Dr. Tedros Adhanom lichtte later zijn uitspraak toe: “it meant to spread via droplets or respiratory transmission, please take it that way.” ‘Airborne’ in de virologie heeft een specifieke definitie. WebMD zegt (door mij vertaald naar het Nederlands):
“Een virus is “airborne” als je besmet kan worden door microdruppeltjes (aerosolen) uit de lucht in te ademen – zonder dat iemand rechtstreeks op jou hoest. (Aerosolen zijn de deeltjes spuug en slijm die je uitstoot bij het praten, niezen, hoesten, of zelfs lachen.) Dit kan gebeuren wanneer een besmet persoon hoest in een gesloten ruimte. Een onzichtbare wolk virusdeeltjes blijft dan achter die een ander in kan ademen. Afhankelijk van verschillende factoren, zoals de grootte van de virale deeltjes en het volume druppeltjes die uitgehoest zijn, kunnen deze aerosolen minuten- tot urenlang in de lucht blijven hangen.”
Oorspronkelijke Engelse tekst van WebMD:
“A virus is considered to be “airborne” if you can catch it from inhaling aerosols from the air – without being directly coughed on (aerosols are the particles of spit and mucus you emit when talking, sneezing, coughing, or even laughing). This can happen if an infected person coughs in an enclosed space and then moves on, leaving behind an invisible cloud of viral particles for someone else to inhale. Depending on various factors, such as the size of the viral particles and the volume of droplets coughed out, these aerosols can linger in the air for minutes to hours.”
Virulentie
Tedros Adhanom sprak over de virulentie van corona. Dat is een maat voor de hoeveelheid schade die een micro-organisme in zijn gastheer aanricht. Die leek op 11 februari heel hoog, maar dat kwam omdat men alleen de allerernstigste gevallen in beeld had. Het is inmiddels duidelijk dat het gemiddeld genomen heel gering is. We weten nu dat het overgrote deel van de mensen die besmet raken helemaal geen of minimale symptomen hebben. Hun immuunsysteem is prima in staat het virus te bestrijden.
Hieronder de 10 minuten durende persconferentie waar bovenstaand segment uitgehaald is.
De onderzoeker van Harvard University, William Firth Wells, heeft 25 jaar lang diepgaand onderzoek gedaan naar overdracht van infecties door o.a. proeven op muizen uit te voeren. In zijn boek Airborne contagion and air hygiene: An Ecological Study of Droplet Infections uit 1955 schrijft hij vrij vertaald en met nadruk van mij (p. 119):
“Influenza virus dat in kleine druppeltjes ingeademd werd, bleek VEEL BESMETTELIJKER dan wanneer de druppeltjes die via een centrifuge uit de lucht gehaald werden en in de neus geplaatst werden. Hoewel de muizen minder virus binnenkregen, is het duidelijk uit de tabel dat de muizen AANZIENLIJK VATBAARDER waren voor virus dat in microdruppeltjes werd ingeademd.”
Wells schreef dus in 1955 al, na 25 jaar gedegen onderzoek, dat aerosolen niet alleen een rol spelen, maar VEEL gevaarlijker zijn dan grotere druppels. Dat is dus EXACT het tegenovergestelde als wat WHO en RIVM/OMT beweren!
Het boek van Wells is helaas extreem moeilijk verkrijgbaar, dus ik heb de referentie (nog) niet kunnen nazoeken. Zou het kunnen dat wat Wells bij muizen heeft aangetoond bij mensen precies omgekeerd werkt? Onwaarschijnlijk, maar niet onmogelijk.
Zou het kunnen dat corona precies omgekeerd werkt als influenza? Onwaarschijnlijk aangezien het beide ademhalingsinfecties betreffen, maar niet onmogelijk.
Zou het kunnen dat Wells alles uit zijn duim heeft gezogen? Al het wetenschappelijk en empirisch bewijs dat ik in de afgelopen zes weken tegengekomen ben, doet mij vermoeden dat hij juist 100% gelijk heeft.
Bron: het uitstekende interview (4.55 min) van Pierre Capel met Ramon Bril van Café Weltschmerz waar ik eergisteren en gisteren ook al over schreef.
Het is zo ongelooflijk belangrijk dat deze boodschap uit dit Nieuwsuur artikel wijd verspreid wordt en iedereen dit donders goed tot zich door laat dringen: “Meer mensen lijken bestand tegen het corona virus dan tot nu toe gedacht”. Het is inmiddels wetenschappelijk aangetoond, maar je hoeft echt geen genie te zijn om dit te begrijpen.
We weten al maanden dat het gros van de mensen die een corona besmetting oplopen (vastgesteld middels een PCR-test), weinig tot geen symptomen heeft of hoogstens matig ziek wordt. Het kan niet anders dan dat zij er behoorlijk bestand tegen zijn. Een simpele observatie en logisch redeneren is voldoende, alleen (veel) wetenschappers hebben een enorme minachting voor en/of onvermogen tot simpel observeren en logisch redeneren.
Omgaan met onzekerheid
Het vereist moed om in een vroeg stadium en onder voorbehoud een uitspraak te doen. Vele niet-wetenschappers, maar ook wetenschappers zelf, blijken slecht om te kunnen gaan met uitspraken onder voorbehoud, met waarschijnlijkheden, kansen. (Zo kan of wil het RIVM nog steeds niet inzien dat corona bijna zeker ook door de lucht verspreid wordt.)
Hoe het precies komt dat de mensen bestand zijn is zeker nuttig om te weten, maar onwetendheid hoort ons in het beginstadium niet te verlammen tegen het inzicht DAT ze blijkbaar bestand zijn. Dat is wel gebeurd. We moeten voorkomen dat we in de details en mechanismen vast komen te zitten, en door de (wazige) bomen het bos niet meer zien.
Het inzicht dat de meesten beter bestand zijn is geen vrijbrief om ons maar roekeloos te gedragen. Het is vooral nuttig om niet in totale angst te leven. Angst, in het bijzonder chronische (doods)angst, schaadt niet alleen ons welzijn, maar ook ons lijf en ons immuunsysteem.
Doe er je voordeel mee zou ik zeggen. Je kunt natuurlijk ook blind de ‘experts’ van het RIVM geloven en alle afvalligen veroordelen als domme kwakzalvers, als zichzelf overschattende amateur-wetenschappers, als driftige roeptoeters die eens rustig aan moeten doen, als schoenmakers die zich bij hun leest moeten houden.
Wat de ketters zeggen kun je bestempelen als pseudo-wetenschappelijke desinformatie en laten censureren. Het wijkt tenslotte af van de ‘evidence-based’ richtlijnen van de World Health Organization die, zoals we allemaal weten, het enige en en beste mogelijke antwoord hebben. Ze hebben natuurlijk ook geen menselijke gebreken en nooit belangenconflicten.
De keuze is aan jou, de gevolgen van die keuze niet.
Het coronavirus wordt hoofdzakelijk overgedragen door het inademen van virusdragende druppeltjes die ontstaan bij het ademen, hoesten, spreken en niezen. … Grotere druppels kunnen door uitdroging microdruppels (aerosolen) worden. Bij het ademen en praten, maar nog veel meer bij het roepen en zingen, worden hoofdzakelijk microdruppeltjes uitgestoten. Bij het hoesten en niezen ontstaan vooral grotere druppels. Hoewel grotere druppels snel dalen, kunnen aerosolen lange tijd in de lucht zweven en zich over de ruimte verdelen. Of en hoe snel de aerosolen dalen, hangt naast de grootte van de deeltjes van veel andere factoren af, zoals temperatuur en luchtvochtigheid.
Lang oponthoud in kleine, slecht of niet geventileerde ruimtes kunnen de besmettingskans ook op afstanden van meer dan 2 m verhogen, in het bijzonder als een besmettelijk persoon buitengewoon veel microdruppels uitstoot en blootgestelde personen diep inademen. Door de verrijking en verdeling van de aerosolen is onder deze omstandigheden het in acht nemen van de minimumafstand [1,5 m] niet meer voldoende. Een voorbeeld is het samen zingen in een gesloten ruimte gedurende langere tijd, waarbij het tot zeer hoge besmettingspercentages kan komen die elders maar zelden waargenomen worden. Ook bij een fitnesstraining is een vergelijkbaar besmettingsverloop waargenomen. Effectieve ventilatie kan de aerosolconcentratie in een ruimte verminderen. Besmettingen in de buitenruimte komen zelden voor. Mits physical distancing toegepast wordt, is de besmettingskans buiten vanwege de luchtbeweging minimaal.
Het Europese RIVM, het European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC), heeft deze week een verwoestend rapport (.PDF) gepubliceerd dat het huidige RIVM standpunt (over corona overdracht door de lucht) en beleid (m.b.t. de noodzaak van ventileren en naar buiten gaan) met de grond gelijk maakt.
Het ECDC zegt in essentie:
“Het is niet bewezen dat corona zich VIA OPPERVLAKKEN verspreidt.”
“Het is niet bewezen dat corona zich DOOR DE LUCHTverspreidt.”
NB: Zowel het indirecte bewijs uit de praktijk als het wetenschappelijk bewijs voor besmetting via de lucht, was ook ten tijde van de publicatie (27 mei j.l.) al overweldigend. Sindsdien is het alleen maar gegroeid.
Wie heel goed leest, begrijpt het volgende: RIVM schreef niet zozeer dat er geen bewijs bestaat dat je door de lucht besmet kan worden, maar dat de huidige (lees: ‘verouderde’) theorie dat niet voor mogelijk houdt. RIVM blijkt niet bereid die theorie bij te werken met het nieuwste bewijs (hoe overvloedig en overtuigend ook), tenzij ze er echt niet meer omheen kunnen. (Ze hebben al een klein beetje toegegeven.) Pas dan zullen ze het misschien schoorvoetend doen. Ze gaan liever door met een vertrouwd model dat onvolledig/fout is, dan een juist model.
Je kunt het ook als volgt zien. RIVM zegt niet, “Er is geen bewijs…” maar “Wij vinden dat er onvoldoende bewijs is…” Het betreft hun mening.
Laten we voor nu aannemen dat ook de bewering van RIVM waar is en vervolgens naar het RIVM beleid kijken:
We moeten WEL om handen wassen en oppervlakken desinfecteren, terwijl NIET bewezen is dat dit nodig is.
We moeten NIET ventileren en naar buiten te gaan, OMDAT niet bewezen is dat dit nodig is.
Dus in beide gevallen is schijnbaar GEEN bewijs, maar in het ene geval moeten we WEL voorzorgsmaatregelen treffen en in het andere NIET.
Als ventileren en naar buiten gaan nou heel nadelig was (b.v. gevaarlijk, duur, oncomfortabel), kan ik me nog voorstellen waarom dit onderscheid gemaakt wordt. Maar ventileren en naar buiten gaan remmen de verspreiding van het virus niet alleen, maar versterken ons immuunsysteem ook nog eens.
Natuurlijk kan iedereen per ongeluk een denkfout maken of iets niet weten. Iedereen maakt tenslotte fouten, zeker in onbekende complexe situaties en onder stress. Dat is niks om je voor te schamen of generen. Als je er dan op gewezen wordt, erken je gewoon je fout, bedank je de aangever, verander je je standpunt en is er niks aan de hand.
Zo krijgen mensen alleen maar meer respect voor jou en word je een positief rolmodel. Mogelijke tegenstanders worden op deze manier medestanders en iedereen wint. Maar de ‘experts’ worden inmiddels al maanden gewezen op hun dwaling en ze blijven maar koppig volhouden. Hierdoor ontstaan tegenstanders en verliest iedereen.
Moeten we nou STOPPEN met handen wassen en desinfecteren van oppervlakken? Nee. We moeten BEGINNEN met ventileren en naar buiten gaan.
Het Europese RIVM, het European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC), heeft deze week een verwoestend rapport (.PDF) gepubliceerd dat het huidige RIVM standpunt (over corona overdracht door de lucht) en beleid (m.b.t. de noodzaak van ventileren en naar buiten gaan) met de grond gelijk maakt.
Vermeld wordt o.a. hoe de allereerste COVID-19 patiënt (‘Patiënt 1’) de volgende 30 besmet heeft. Patiënt 1 was in Wuhan geweest en reisde per bus naar een tempelbijeenkomst. Hij/zij had op dat moment nog geen symptomen, dus zat zeker niet voortdurend te hoesten en proesten.
Tijdens de 100 minuten durende reis raakten maar liefst 23 van de 66 (=35%) mede-passagiers besmet. Die 23 kunnen nooit allemaal binnen anderhalve meter van Patiënt 1 gezeten hebben.
NB: Als 23 mensen in ėėn keer besmet worden, kun je duidelijk spreken van een superspread event. Superspread events zijn de drijvende kracht achter de pandemie. Als je deze kan stoppen, dooft het virus uit.
Behalve de buur van Patiënt 1 zat NIEMAND van de besmettingen bij het raam. Hoe kan dat? Omdat bij het raam frisse lucht aangevoerd wordt door ventilatie-openingen. Deze frisse lucht blaast virusdeeltjes richting de passagiers bij het gangpad.
Tijdens de 150 minuten durende tempelbijeenkomst zijn ‘maar’ 7 van de 150 (=5%) aanwezigen besmet. Alle 7 gaven aan nauw contact met Patiënt 1 te hebben gehad.
Is er nog een weldenkend mens die gelooft dat corona alleen binnen anderhalve meter en NIET (ook) door de lucht verspreid wordt over veel grotere afstanden? Dat het binnen niet VEEL gevaarlijker is dan buiten? Dat slecht geventileerde ruimten geen extra risico vormen? Dat we niet als de wiedeweerga moeten starten met ventileren, naar buiten gaan en het verbeteren van ventilatiesystemen in gebouwen en voertuigen?
Eerste waarneming in het openbaar: Jaap van Dissel heeft gisteren voor het eerst het belang van ventileren genoemd in zijn presentatie aan de Tweede Kamer: 😀
Ten slotte is het natuurlijk duidelijk dat er altijd een verschil tussen binnen en buiten is, waarbij binnen natuurlijk ook dingen als ventilatie een belangrijke rol mee gaan spelen.
Slide nummer 10 uit de presentatie van Jaap van Dissel aan de Tweede Kamer op 25 juni 2020. De rode rechthoek is door mij toegevoegd.
Ik ben blij dat Jaap twee maal ‘natuurlijk’ zegt, want dat is precies het juiste woord. Bepaalde mensen roepen dat al vele maanden. Tot eergisteren was het allesbehalve natuurlijk, want corona werd volgens het RIVM zeker niet verspreid door de lucht (behalve bij intuberen) dus kwam ventileren nergens voor in de officiële lijst met maatregelen.
Maar goed: vergeven en vergeten en vooruit kijken. Hartelijk dank!
“All truth passes through three stages. First, it is ridiculed, second, it is violently opposed, and third, it is accepted as self-evident.” — Arthur Schopenhauer
Door twee maal ‘natuurlijk’ te zeggen in één zin geeft Jaap van Dissel impliciet aan dat hij nu in fase 3 zit.
Wie kijkt hoe Mark Rutte zich gisteren “kapot” irriteerde aan Geert Wilders’ kritiek over “de 1,5 m dictatuur” buiten terwijl je wel met “zijn vijven in een Fiat Panda mag”, ziet dat Mark Rutte nog in fase 2 zit.
De hele sessie kan hieronder teruggekeken worden. Zie vanaf 17.00 min voor de genoemde bespreking. De gebruikte slides kunnen hier gedownload worden (zie slide 10).
Onlangs bleken maar liefst 1550 personeelsleden van slachthuis Tönnies Fleisch in Gütersloh (Duitsland) met corona besmet te zijn. Het Duitse Tagesschau rapporteerde er hier en hier over. Met 1550 besmettingen kan je met recht spreken over superspreading.
Dit is wereldwijd de zoveelste uitbraak in de vleesverwerkende industrie sinds de maatregelen actief zijn.
Volgens het RIVM moet de oorzaak gezocht worden bij de gebrekkige huisvesting en transport van de arbeidsmigranten (en gebrek aan physical distancing tijdens het werk). Vooral de huisvesting lijkt op zijn zachtst gezegd te wensen over te laten, maar er zijn toch vast wel meer bedrijfstakken waar arbeidsmigranten onder vergelijkbare omstandigheden gehuisvest en vervoerd worden. Denk aan de bouw en land- en tuinbouw. Waarom zijn de uitbraken daar dan niet?
Als het hoofdzakelijk aan huisvesting en transport lag, zouden de besmettingen gelijkmatig verdeeld moeten zijn onder de arbeidsmigranten. Maar personeel van de snijafdeling blijkt buitenproportioneel vaak besmet.
Het ligt in ieder geval niet aan hygiëne van handen of oppervlakken, want dat zit in de voedingsmiddelenindustrie wel snor.
Hieronder de factoren (superspread condities) die ik tot dusverre heb kunnen vinden welke samen een besmettelijke cocktail vormen:
De mensen werken dicht op elkaar.
Het is lawaaierig zodat je hard moet praten of zelfs moet schreeuwen om je verstaanbaar te maken. Daarbij komen meer druppeltjes vrij.
Het is zwaar lichamelijk werk. Daardoor adem je meer en harder uit en stoot je meer virusdruppeltjes uit. Je ademt ook meer en harder in, waardoor meer virussen dieper de longen in worden gezogen.
De lucht is koud (6-10°C) om te zorgen dat het vlees niet bederft. SARS-CoV-2 (‘corona’) blijkt het langst te overleven bij temperaturen onder 10°C.
De lucht wordt gedroogd om salmonella tegen te gaan. Daardoor verdampt vocht uit druppels waardoor ze kleiner en lichter worden. Hun baan wordt dan hoofdzakelijk bepaald door luchtstromingen in plaats van door de zwaartekracht. Ook beschermen onze slijmvliezen, die een belangrijk deel uitmaken van ons immuunsysteem, minder goed bij een lage luchtvochtigheid.
Er is weinig aanvoer van verse lucht, want het kost veel energie en koelcapaciteit om al die verse lucht te koelen.
Lucht wordt niet gedesinfecteerd. Het is binnen, dus er is geen natuurlijk desinfectie van zonlicht om het virus te doden. Er is ook geen kunstmatige desinfectie, want de lucht wordt niet gefilterd en virussen worden niet onschadelijk gemaakt met UV-licht. Actief virus stapelt zich dus steeds meer op in de lucht.
De besmette lucht wordt gekoeld, gedroogd en daarna weer terug gepompt, waardoor virusdeeltjes zich over de hele hal verspreiden. Beam me up, Scotty. Ook personeelsleden die zich vele malen verder dan anderhalve meter van een besmettelijk persoon bevinden, kunnen zo besmet raken.
Personeel brengt veel tijd door in deze besmette omgeving. (Het is net ongebruikelijk dat personeel 12 tot 13 uur per dag werkt.) In al die uren en dagen ademen ze voldoende virus in om ziek te worden.
Bovengenoemde condities leiden op zichzelf niet tot besmettingen leiden. Er moeten wel besmettelijke mensen aanwezig zijn. Als het immuunsysteem van aanwezigen verzwakt is, is de besmettingskans ook groter.
Waarom doet het personeel niet gewoon mondkapjes op? Dat zou de verspreiding van het virus namelijk wel heel goed remmen. Het antwoord is dat het inspannende werk het onpraktisch maakt om een mondkapje te dragen, omdat je daarin minder makkelijk ademt. Maskers waardoor je makkelijker kan ademen kunnen een oplossing zijn, zelfs als ze virussen wat minder effectief tegenhouden.
Update 28 juli 2020: Onderstaande video bevestigt de zeer gebrekkige leef-, transport- en arbeidsomstandigheden van het personeel bij Tönnies. Het is wat mij betreft nu ruimschoots bewezen dat de cocktail aan werkomstandigheden die ik hierboven beschrijf (en die nogmaals bevestigd worden in dit artikel van afgelopen week) nog erger gemaakt wordt met de leef- en transportomstandigheden die ontkenners van airborne transmissie tot noch toe steeds aan hebben gegrepen om alle besmettingen te verklaren.
De afgelopen maanden heeft binnen en buiten WHO/RIVM/OMT in het bijzonder één intense discussie gewoed: “Is het corona virus ook airborne? Kan je ook op veel grotere afstand dan 1,5 m (door de lucht) besmet raken?”
Het indirecte bewijs was en is overweldigend dat corona inderdaad ook airborne is. Ongeacht het beschikbare bewijs is het verstandig om uit voorzorg aan te nemen dat het virus airborne is, helemaal omdat de voorzorgsmaatregelen (raam openzetten, naar buiten gaan) per saldo haast een positieve impact hebben. Baat het niet, dan ben je alsnog beter af.
NB: Ik wil hier niet ingaan of corona mogelijk uitsluitend of hoofdzakelijk airborne is. Die discussie is wel belangrijk, maar momenteel niet zinvol genoeg. Tot het tegendeel bewezen is moeten we aannemen dat corona via grotere én kleinere druppels overgedragen kan worden, en op basis daarvan maatregelen treffen.
Hieronder volgen de drie argumenten die Jaap van Dissel in dit interview (van 30 mei j.l.) noemde waarom corona niet airborne is. Na ieder argument volgt mijn tegenargument.
Argument 1: Microdruppels bevatten vele malen minder virus dan grotere druppels.
Tegenargument: De essentiële vraag is: ‘Bestaat er een reëel risico dat we via de lucht besmet kunnen worden en dus voorzorgsmaatregelen moeten treffen?’ De relatieve hoeveelheid virus is ondergeschikt.
Frank Ploegman's blog 