Waar een positieve coronatest op kan wijzen

Wat een positieve coronatest aantoont

Coronatesten zoeken naar een stukje genetisch materiaal van het nieuwe coronavirus. Vergelijk het met het zoeken naar een helm die alleen Spartaanse soldaten droegen. Een positieve test betekent dat die specifieke helm gevonden is. Dat kan betekenen:

  1. alleen de helm gevonden, geen levende soldaat: een stukje van het virus, geen actief virus1
  2. een soldaat die (inmiddels) dood en dus ongevaarlijk is: inactief virus
  3. slechts één/enkele levende soldaten: weinig virus dat het immuunsysteem makkelijk aankan, dus geen ziekte of besmettelijkheid.2
  4. veel levende soldaten: veel actief virus. In dit geval kan de gastheer ziek worden (5) en/of besmettelijk zijn (6), maar dat hoeft niet.

Toelichting:
[1] Na een veldslag kan het slagveld bezaaid liggen met lichaamsdelen (en wapens, munitie, voertuigen, enzovoort) en kan het lang duren voor het opgeruimd is. Zo is het ook genetisch materiaal van het virus. Dat kan tot zo’n twee maanden nog door het lichaam uitgestoten worden. Voor de duidelijkheid: het betreffen dan dus resten van virus. De gastheer hoeft echt niet ziek of besmettelijk te zijn.
[2] Bij oude mensen en mensen met een onderliggende kwaal kan het immuunsysteem verzwakt zijn. In dat geval kan ook relatief weinig virus gevaarlijk zijn. Zie ook Virale dosis en de ernst van corona besmetting.

Scenario (1) en (2) zijn zogenaamde foute positieven. Als je wilt weten of je besmettelijk bent (en dus in isolatie moet), zou je scenario’s (1) tot en met (5) foute positieven kunnen noemen.

In de media worden alle positieve testen ‘besmettingen’ (of nog erger: ‘patiënten’) genoemd en impliciet gelijkgesteld aan ziekte en besmettelijkheid. Dat is dus onjuist en is veel meer dan een beetje fout en misleidend. Het is wellicht zo voor sommige gevallen, maar zeker niet voor alle.

Meer te weten te komen kan o.a. door:

  • Een kweek maken. Hieruit blijkt of het actief virus betreft. Als het inactief virus betreft, hebben we te maken met scenario (1) of (2). Als het actief virus betreft, hebben we te maken met scenario (3), (4), (5) of (6).
  • De viral load bekijken. Weinig genetisch materiaal per eenheid vocht betekent (all else equal) een kleinere kans op (ernstige) ziekte en besmettelijkheid (en omgekeerd). RIVM beaamt dit: “Lage virusloads duiden zeer waarschijnlijk op een fase zonder besmettelijkheid.” Een lage virusload, duidt waarschijnlijk op scenario (1), (2) of (3). Een hoge virusload duidt waarschijnlijk op scenario (4), (5) of (6).

Voor de kweek moet extra werk verricht worden, maar de virusloads zijn al bekend uit de test en zouden dus zo gepubliceerd kunnen worden. Dat gebeurt echter niet.

NB: Het zou kunnen helpen om een minder gevoelige test te gebruiken, zie Een veel praktischer alternatief voor de huidige coronatesten.

Zolang positieve testresultaten niet leiden tot ziekenhuisopnames of sterfte en er ook niet meer informatie bekend gemaakt wordt, kunnen we dus zo goed als niks afleiden uit de gepubliceerde dagelijkse testresultaten.

Bekijk ook het interview van drs. Mario Ortiz met Flavio Pasquino.

Zie daarnaast de artikelen van prof. Carl Heneghan en Tom Jefferson van het Centre for Evidence-Based Medicine: Could mass testing for Covid-19 do more harm than good? en Are you infectious if you have a positive PCR test result for COVID-19?