Deze week werd onderzoek dat zocht naar antilichamen in het bloed van de Ijslandse bevolking gepubliceerd in het New England Journal of Medicine. Daaruit blijkt dat bij de leeftijdscategorie ’70 min’ 9.990 uit 10.000 mensen een een corona besmetting overleeft (sterfkans 0,1%). Onder alle leeftijdsgroepen overleeft 9.970 uit 10.000 (sterfkans 0,3%).
Sinds dit artikel het peer-review proces ingegaan is, is duidelijk geworden dat een aanzienlijk deel van de besmettingen geen antilichamen hoeft aan te maken omdat o.a. T-cellen het virus al prima aan kunnen. Het is waarschijnlijk dat corona zo’n 1,5 tot 2 maal zo gevaarlijk is/was als de seizoengriep (die een sterfkans heeft van 0,1%).1
De robuuste reactie van het immuunsysteem maakt dat je maanden tot jaren immuun bent. (Het artikel concludeert: “Onze resultaten tonen aan dat antivirale antilichamen tegen SARS-CoV-2 niet afnamen binnen 4 maanden na diagnose.”) Daarna ben je wel weer vatbaar, maar word je veel minder ziek.
Het statistisch lage risico onder de jonge gezonde bevolking in combinatie met gunstige immuunreactie, maakt natuurlijke groepsimmuniteit2 de minst schadelijke optie. Mits (1) de hoog-risicopopulatie goed beschermd wordt bij het opbouwen van groepsimmuniteit en (2) laag-risicopopulatie een beheersbare dosis virus ontvangt, kan dit opgebouwd worden met minimaal risico op ernstige ziekte/sterfte.
Vaccin kan maar is niet strikt noodzakelijk. Wachten op een vaccin leidt ook tot emotionele/sociale/economische en gezondheidsschade. Daarnaast heeft een vaccin ook gezondheidsrisico’s en hoeft het niet 100% werkzaam te zijn. Er is minimaal 10 jaar onderzoek nodig om de veiligheid van een vaccin voldoende aan te kunnen tonen. Het is aannemelijk dat coronavaccins aanzienlijk eerder op de markt zullen komen en de veiligheid dus allesbehalve gegarandeerd is.
[1] De inmiddels opgebouwde immuniteit, betere behandelprotocollen en medicijnen, betere voorbereiding, meer persoonlijke beschermingsmiddelen, mutatie van het virus naar een minder ziekmakende variant, betere ventilatie, slimmer testen met thuistesten, etc. maken dat corona in de toekomst waarschijnlijk aanzienlijk minder ziekmakend zal zijn dan in het verleden.
[2] Er zijn hoopgevende signalen dat groepsimmuniteit al haast bereikt is. Zo 50% heeft al ofwel kruisimmuniteit vanwege corona verkoudheidsvirussen of is minder vatbaar vanwege minder (ACE2?) receptoren. Dan is er nog maar 15-20% extra nodig om groepsimmuniteit te bereiken en dat is er waarschijnlijk al zo’n beetje. Zie onderstaande video van prof. theoretische epidemiologie Sunetra Gupta.
Tenminste 9.995 van de 10.000 mensen jonger dan 70 overleeft coronabesmetting. Als ook mensen ouder dan 70 meegerekend worden, overleeft tenminste 9.973 van de 10.000.
Het werkelijke risico is vele malen kleiner dan het waargenomen risico.
Zijn de coronamaatregelen proportioneel? Zijn de kosten en risico’s van de maatregelen niet erger dan die van het virus?
Uitgelezen kans om veilig en relatief snel groepsimmuniteit op te bouwen onder jonge gezonde populatie terwijl kwetsbare populatie beschermd wordt. Naarmate groepsimmuniteit toeneemt wordt kwetsbare populatie uitstekend beschermd in het griepseizoen.
Uitgebreide bespreking
Jay Bhattacharya1 (Stanford University) kijkt naar het Infection Fatality Rate (IFR): de gemiddelde sterfkans bij corona besmetting. Berekening: aantal sterfgevallen gedeeld door totaal aantal besmettingen. Het laatste is vrij lastig te bepalen omdat het overgrote deel van de besmettingen geen of slechts milde symptomen heeft.
Bloedonderzoek is een aardig hulpmiddel om beter inzicht te krijgen in het aantal mensen dat besmet geweest is. Hierbij zoekt men naar antilichamen die het immuunsysteem soms aanmaakt na een infectie.
Dit ONDERSCHAT het totaal aantal besmettingen, omdat in veel gevallen T-cellen het werk prima aankunnen en geen antilichamen aangemaakt worden. Verder is het zo dat als je te vroeg of te laat meet, de antilichamen nog niet respectievelijk niet meer detecteerbaar zijn.
Bhattacharya heeft de cijfers uit bijna 50 wetenschappelijke publicaties bestudeerd en komt tot de conclusie dat de gemiddelde2 sterfkans onder alle leeftijden 0,27% is.
Voor mensen jonger dan 70, is de sterfkans slechts 0,05%. Van de 10.000 mensen overleeft dus 9.995 een corona besmetting. Anders gezegd: de overlevingskans is 99,95%.
Nogmaals: de WERKELIJKE sterfkans ligt veel lager, omdat veel mensen geen antilichamen aanmaken of de meting niet tijdig verricht wordt.
Uit deze cijfers blijkt overduidelijk dat het WAARGENOMEN risico vele malen hoger is dan het WERKELIJKE risico. Daarmee volgt de vraag: Zijn de huidige maatregelen proportioneel? Zijn de kosten en risico’s van de maatregelen niet erger dan die van het virus?
Vooral oude en zieke mensen lopen risico. Het enorme risico-onderscheid i.c.m. het relatief geringe gevaar van het virus biedt een uitstekende kans om groepsimmuniteit op te bouwen bij jonge gezonde mensen middels een beheersbare dosis virus. In de tussentijd worden de kwetsbaren heel goed beschermd (mits zij dat willen). Na een korte periode zijn de jonge gezonde mensen immuun en vormen zij in het griepseizoen een uitstekende barrière om de kwetsbaren te beschermen.
NB: de sterfkans kan nog veel verder omlaag. Lagere dosis virus = minder ernstige ziekte. Betere immuunsysteem en gezondheid = minder ernstige ziekte. Beter behandelprotocol/medicijnen = minder ernstige ziekte.
Iedereen kan maatregelen treffen om de dosis binnen de perken te houden en gezondheid te optimaliseren, en daarmee zichzelf te beschermen. Dat kan middels o.a. basismaatregelen, ventilatie, vitamine D, leefstijl en dieet.
De cijfers die hierboven besproken worden gaan over wat de sterfkans was. We hebben allerlei mogelijkheden die weinig kosten maar heel veel opleveren, om te zorgen dat de sterfkans in de toekomst veel lager zal liggen.
P.S.
Bovenstaande video is een segment uit een langere presentatie van 47 minuten. Daarin vertelt hij o.a. dat uit alle landen waar seroprevalentie onderzoek (onderzoek naar antistoffen in bloed) is, je tot twee conclusie komt: veel meer mensen zijn besmet geweest dan je zou verwacht en daarmee is het virus ook veel minder dodelijk dan gedacht.
Op de vraag of het mogelijk is om het virus helemaal te onderdrukken, antwoordt Bhattacharya ‘nee’. Het heeft 30 jaar gekost om pokken helemaal uit te roeien en er was een heel effectief vaccin voor nodig. Met corona is het ook niet de moeite waard, omdat het virus niet zo ongelooflijk gevaarlijk is. Daardoor zijn de kosten die gepaard gaan met uitroeien vele malen hoger dan de kosten om groepsimmuniteit op te bouwen middels een beheersbare dosis onder jonge gezonde mensen.
Het beleid tot de absolute essentie teruggebracht is als volgt: “Zorg dat je kwetsbaren, in het bijzonder bewoners van verpleeghuizen, uitstekend beschermt.” (Merk op dat dit aansluit bij het mantra: ‘Breng corona niet naar oma.’)
Zelfs met een vaccin dat 50% effectief is zal het niet lukken om het virus te onderdrukken. Het is gegarandeerd dat er hier en daar weer besmettingen opduiken en dan zit je weer in een strikte lockdown. Als het ebola betreft valt dit nog te rechtvaardigen omdat dat virus zo ongelooflijk gevaarlijk is, maar we praten hier over een virus dat volgens viroloog Hendrik Streeck ongeveer 2 tot 4 maal zo gevaarlijk is als de griep.
Bhattacharya houdt het voor mogelijk dat de epidemie in Zweden inmiddels voorbij is. Het is me niet duidelijk of hij daarmee bedoelt dat het voorgoed weg is vanwege groepsimmuniteit of dat het weg is tot het komende griepseizoen, is me niet duidelijk.
Bhattacharya is heel kritisch op de reactie van de wereld op deze pandemie. Haast de hele wereld is in lockdown gegaan op basis van haast geen enkel bewijs. De beslissingen zijn voor een belangrijk deel gebaseerd op modellen die een apocalyptisch scenario voorspelden en waar later niks van waar bleek. (Dit is inmiddels al de zoveelste keer dat de modellen het aantal sterfgevallen met tenminste een factor 10 overschatten.)
Hij vraagt zich hardop af waarom er niet wereldwijd bloedonderzoek gedaan wordt. Dit is niet moeilijk, niet duur en geen nieuw idee. Op basis van zo’n onderzoek krijg je een behoorlijk idee hoeveel mensen inmiddels besmet geraakt en immuun zijn. Met deze gegevens kun je vervolgens betere beslissingen maken. (FP: Je zou haast denken dat er opzet in het spel is, dat men het antwoord niet wil weten.)
Corona is twee tot drie maal zo dodelijk als de dodelijke influenza epidemie in de laatste 50 jaar. (FP: Eerder heb ik corona vergeleken met de influenza epidemie van 1957-58. Daaruit blijkt dat corona ongeveer even dodelijk was als toen. In 1968 is er nog een zware griepepidemie geweest. Beide vallen dus niet onder de laatste 50 jaar hij Bhattacharya noemt.)
Voetnoten
[1] Jay Bhattacharya, MD, PhD, is a professor of medicine at Stanford University’s Center for Primary Care and Outcomes Research, director of Stanford’s Center on the Demography and Economics of Health and Aging, and a senior fellow at the Stanford Institute for Economic Policy Research and the Freeman Spogli Institute for International Studies. He also serves as a research associate at Acumen LLC and the National Bureau of Economic Research.
His research focuses on the constraints that vulnerable populations face in making decisions that affect their health status, as well as the effects of government policies and programs designed to benefit vulnerable populations. He has published empirical economics and health services research on the elderly, adolescents, HIV/AIDS and managed care. Most recently, he researched the regulation of the viatical-settlements market (a secondary life-insurance market that often targets HIV patients) and summer/winter differences in nutritional outcomes for low-income American families. He is also working on a project examining labor-market conditions that determine why some U.S. employers do not provide health insurance.
Bhattacharya was previously an economist at the RAND Corporation, and taught health economics as a visiting assistant professor at the University of California, Los Angeles. He earned a bachelor’s degree, MD and PhD from Stanford University.
[2] Beter: mediaan. Het gemiddelde is niet hetzelfde als de mediaan. Ik heb de juiste term niet gebruikt omdat de meeste mensen niet weten wat ‘mediaan’ betekent. Ik heb er bewust voor gekozen om een begrijpelijke term te gebruiken (ook al klopt het niet helemaal), dan om de juiste term te gebruiken die de meesten niet zullen begrijpen.
Wat een verademing is het om deze man aan te horen. Hartelijk bedankt professor Streek!
Samenvatting
Herinfectie met corona niet zorgbarend, aangezien asymptomatisch.
Immuniteit houdt maanden tot jaren aan. Gedurende die periode word je niet ziek bij blootstelling. Daarna hooguit milde symptomen.
We moeten in de toekomst UITSLUITEND mensen testen die duidelijke symptomen hebben.
Het aantal dagelijkse positieve testuitslagen is IRRELEVANT zolang mensen niet ernstig ziek worden. (FP: Asymptomatische besmettingen moeten we juist TOEJUICHEN: “Yes! Weer iemand die immuun is! Weer een stap dichter bij groepsimmuniteit!) Op korte termijn is het vooral essentieel om kwetsbare mensen te beschermen (mits zij dat willen).
Wachten op een vaccin is GEEN goede strategie want het maken van een veilig en effectief vaccin is heel erg moeilijk en kan decennia duren. We moeten leren leven met het virus.
De dosis virus waaraan je blootgesteld wordt is cruciaal. Lichtere dosis = mildere of geen symptomen. Nadat immuniteit bereikt is, kan het lichaam veel grotere doses aan.
We moeten naar een open debat waaraan experts uit diverse domeinen — o.a. artsen, economen, psychologen, pedagogen, etc. –ook inspraak krijgen.
Het grootste probleem met deze pandemie is niet het WERKELIJKE risico, maar het WAARGENOMEN risico dat buiten alle proporties is en ons welzijn en gezondheid schaadt.
Corona is ongeveer 4 maal zo dodelijk als de gewone seizoensgriep, maar slechts een tiende zo dodelijk als we een half jaar terug dachten.
In 2020 geen hogere sterfte verwacht dan in een gemiddeld jaar.
Uitgebreide aantekeningen
Over de recente herinfectie met corona in Hong Kong: allereerst is dit niks om je zorgen over te maken aangezien het slechts 1 patiënt betreft. Bovendien is dit verwacht volgens basisprincipes van de virologie. De betreffende patiënt had bij de eerste infectie symptomen. Vervolgens heeft deze T-cel immuniteit opgebouwd. Bij de tweede infectie was het immuunsysteem beter voorbereid en had de persoon (niet: patiënt) helemaal geen symptomen. Het is geen enkel probleem en bovendien onvermijdelijk dat we virussen bij ons dragen. Het is alleen een probleem als we ernstig ziek worden.
Bij corona verkoudheidsvirussen zien we dat de immuniteit maanden tot jaren aanhoudt. Dat betekent dat je in die periode helemaal niet ziek wordt bij blootstelling. Na de periode kun je wel weer ziek worden, maar zijn de symptomen meestal heel mild.
Het kan heel goed zijn dat in de herfst het aantal mensen dat het virus bij zich draagt vertienvoudigt. Momenteel is het zo dat de meeste mensen met een PCR-positieve test, geen symptomen hebben. Bij geen enkel ander virus doen we routinematig testen zonder dat iemand specifieke symptomen heeft. Dat moet met corona ook zo in de toekomst: uitsluitend testen als iemand symptomen heeft of als daar andere dringende aanleiding toe is.
We moeten NIET naar het aantal dagelijkse positieve testen kijken. Is het niet gevaarlijk als het aantal positieve tests oploopt? Niet per se. Corona is gevaarlijk, maar we moeten het niet overdrijven. Het allerbelangrijkste is dat we de mensen beschermen die coronakwetsbaar zijn (FP: …voor zover zij dat op prijs stellen).
Moeten we ons geen zorgen maken over verhalen dat jonge gezonde mensen toch flink ziek worden? Niet per se. We moeten kijken naar de waarschijnlijkheid, en de kans dat een jong gezond iemand (bij een beheersbare dosis virus) heel ernstig ziek wordt is nihil. (FP: Er kan altijd wat gebeuren, maar dat is met alles zo.)
Ook voor ouderen is geen reden tot paniek. Prof. Streek heeft 2 mensen in zijn familie die zowel op leeftijd zijn als onderliggend lijden hebben. Zij hebben corona opgelopen en hebben geen ernstige problemen ondervonden.
Er is veel optimisme dat snel een veilig en effectief vaccin beschikbaar komt. Dat moeten we temperen: ondanks dat er heel intensief onderzoek gedaan wordt, is het na decennia nog niet gelukt om een vaccin te vinden tegen HIV, malaria en dengue. Van de 400 vaccins tegen HIV hebben 7 fase 3 bereikt (om werkzaamheid aan te tonen). Tot op heden is nog geen enkele succesvol gebleken.
Hoewel het vanwege de structuur van het coronavirus makkelijker is om daar een vaccin voor te vinden dan voor HIV, raadt de viroloog AF om daarop te wachten. We moeten leren leven met het virus. De eerste stap daarbij is om ons niet druk te maken om besmettingen die niet tot ernstige ziekte of sterfte leiden. (FP: asymptomatische besmettingen moeten we juist TOEJUICHEN omdat ze tot groepsimmuniteit leiden zonder grote gezondheidsrisico’s, mits de kwetsbaren in de tussentijd beschermd worden.)
Als het aantal besmettingen een slechte maatstaf is, waar moeten we ons dan wel op richten? Op de resterende IC-capaciteit. Naarmate de IC wat voller begint te worden, moeten we allemaal voorzichtiger worden. Zolang er voldoende capaciteit beschikbaar is, is dat onnodig.
Zelfs in het best case scenario dat er over een jaar een vaccin zou zijn, dan nog moet het geproduceerd en toegediend worden. Dat kost ook flink veel tijd.
Groepsimmuniteit is leuk, maar hoe zit het dan met het aantal jonge gezonde mensen dat toch ernstig ziek wordt? Procentueel mogen dat er misschien weinig zijn, maar absoluut gezien kan het een flink aantal betreffen. Streek wijst uit dat de DOSIS virus die je krijgt een cruciale factor is. Als je immuunsysteem fatsoenlijk functioneert en je krijgt een BEHEERSBARE dosis, dan hoef je je geen zorgen te maken. Het gaat pas mis als je een megadosis krijgt.
Let op: het gaat alleen om de virale dosis bij de allereerste infectie! Zodra je immuun bent, kan het lichaam ineens veel grotere doses verdragen.
Hoe kan je ernstige ziekte voorkomen? Door wat basismaatregelen in acht te nemen zolang je niet immuun bent.
Als we uitsluitend naar de virologen zouden luisteren, zouden we niks leuks meer mogen doen in het leven. Streek houdt dan ook een pleidooi voor een maatschappelijk debat waar o.a. experts uit allerlei disciplines aan deelnemen. Het beleid beïnvloedt tenslotte allerlei domeinen waar virologen geen verstand van hebben. Het is dus fout om het beleid alleen te laten bepalen door virologen en epidemiologen. Ook de input van economen, artsen, psychologen, pedagogen, enzovoort is cruciaal.
We moeten niet alleen oppassen voor het virus, maar ook voor de ANGST voor het virus. Dat laatste is een enorm probleem in deze pandemie. Het WERKELIJKE risico is gering, maar het WAARGENOMEN risico is enorm! We moeten naar een balans toe waarbij de waargenomen risico even groot is als het werkelijke risico. (FP: Overdreven en onnodige angst schaadt leefkwaliteit én onze gezondheid, waardoor we kwetsbaarder worden voor allerlei aandoeningen, waaronder corona.)
Corona is ongeveer 4 maal zo gevaarlijk als de gewone seizoensgriep, maar slechts een tiende zo gevaarlijk als we aan het begin van de pandemie dachten. Het ziet er naar uit dat Duitsland in 2020 GEEN HOGERE STERFTE zal hebben dan in een gemiddeld jaar.
Emeritus professor pathologie John Lee zegt dat we nog veel niet weten over corona en dat het een naar virus is, maar dat de meesten het fors overschat hebben. “Een recente Zweedse studie van ‘covid doden’ buiten de ziekenhuizen concludeerde dat slecht 15% van hen stierf als direct gevolg van het virus. Voor de meesten waren er andere factoren.”
Veel maatregelen, zoals een lockdown, kosten wel veel maar er is geen enkel bewijs dat ze ook maar iets opleveren in vergelijking met minimale maatregelen zoals Zweden die heeft gedaan.
“The case for returning to normal life is simple: the social, economic and public health costs of not doing so are far greater. With the Covid hospital cases in Britain now running at 96 per cent below their peak, we can reasonably ask whether the overall situation might not be as bleak as we first feared and whether now is the time to get the country moving again.”
Het normale leven weer zoveel mogelijk oppakken heeft nadelen en risico’s, maar het normale leven niet oppakken heeft nog meer nadelen en risico’s. Er bestaan geen opties zonder nadelen en risico’s, dus we moeten de minst slechte optie kiezen.
Hoe verder je graaft, hoe verder je mond open valt. Volgens de officiële richtlijnen van het Verenigd Koninkrijk wordt corona niet meer beschouwd als een High Consequence Infectious Disease (HCID). Sinds wanneer? Sinds 19 maart!!! Waarom is het geen HCID meer? Omdat de gemiddelde mortaliteit laag is.
Een HCID “requires an enhanced individual, population and system response to ensure it is managed effectively, efficiently and safely.” Maar als het geen HCID is, zijn die maatregelen dus ook onnodig en disproportioneel als je ze toch doet.
Ondertussen zijn er nog steeds strikte maatregelen alsof corona wél een HCID was en is de reguliere zorg nog steeds niet fatsoenlijk hervat. De impact is weliswaar groot, alleen dat komt niet zozeer door het virus, maar door onze disproportionele reactie op het virus.
Verder op dezelfde pagina staat dat SARS en MERS (beide voorlopers van het nieuwe coronavirus) airborne zijn! En nog steeds zegt RIVM, “We stellen dat op basis van de huidige inzichten onduidelijk is of aerogene transmissie een rol speelt in de verspreiding van SARS-CoV-2.” (Laatst bijgewerkt: 28 juli 2020)
Op 26 maart j.l. schreef dr. Anthony Fauci (hoofd Centers for Disease Control and Prevention) in het New England Journal of Medicine dat de klinische gevolgen van corona net zo ernstig zijn als een zware griep of de grieppandemie van 1957 en 1968.
Benodigde aanname: dat het aantal asymptomatische of minimaal symptomatische besmettingen een veelvoud is van het aantal gerapporteerde gevallen. Deze aanname is juist gebleken.
Voorbeeld: uit bloedonderzoek van Sanquin blijkt, “Bijna de helft van een groep mensen die covid-19 hebben gehad, merkte dat zelf niet of nauwelijks op.”
Voorbeeld: 96% (!!!) van de besmettingen in een Amerikaanse gevangenis verliep asymptomatisch.
Als de klinische gevolgen van corona vergelijkbaar zijn aan een heel zware griep, zijn de angst en maatregelen dan nog steeds proportioneel? Zijn de baten hoger dan de kosten?
Wat heerlijk om de Zweedse senior epidemioloog en adviseur van de Zweedse overheid en WHO prof. Johan Giesecke aan het woord te horen. Hij zei op 15 april al wat de meesten zich nu nog steeds niet schijnen te realiseren.
Aantekeningen
Zweden heeft vanaf januari al besloten om daadwerkelijk evidence-based beleid te voeren. Anderen landen ZEGGEN hetzelfde, maar DOEN het allesbehalve.
Wereldwijde hysterische overreactie op een virus dat net zo gevaarlijk is als een zware griep. De overreactie komt voor een belangrijk deel vanwege apocalyptische voorspellingen van de modelleurs (FP: …die een perfect track record hebben om de werkelijke sterfte met tenminste een factor 10 te overdrijven). De modellen kloppen van geen kant, omdat de ingevoerde aannames van geen kant kloppen.
Weet op basis van zijn deskundigheid vrij zeker dat tenminste 50% van de Zweden al corona gehad (en zonder kleerscheuren doorstaan) heeft (op 15 april 2020).
Groepsimmuniteit is niet het doel, maar wel een wenselijke bijwerking van het Zweedse beleid.
Lockdown en draconische maatregelen hebben geen exit strategie en zijn onhoudbaar. Je kunt dit virus nooit stoppen, zeker niet in een open land, maar dat hoeft ook niet want het is niet meer dan een nieuwe zware griep.
‘Verzachten’ (mitigation) is een prima strategie; ‘onderdrukken’ (suppression) is alleen op de korte termijn mogelijk tegen zeer hoge kosten… en daarna kom je tot de conclusie dat er geen ander alternatief is van verzachten.
Maakt zich grote zorgen over ontwikkelingen richting dictatuur. Het gaat niet alleen om Viktor Orbán die inmiddels voor onbeperkte tijd dictator is van Hongarije, maar ook om verontrustende trends in de meer ontwikkelde democratieën.
Zweden heeft steken laten vallen in het beschermen van de ouderen. Ze hadden o.a. eerder bezoekers toe moeten staan en beter moeten communiceren richting zorgpersoneel dat de taal niet altijd perfect beheerst.
A + B = C. Het gevaar van corona voor het gros van de bevolking is nihil, behalve voor de ouderen en kwetsbaren. Dus het beleid moet zijn om de ouderen en kwetsbaren uitstekend te beschermen en corona zich gewoon door de rest van de bevolking te laten verspreiden zodat deze immuun wordt zonder groot gevaar ondertussen.
Waarom zulke hysterie om een nieuw zwaar griepvirus? Mensen zijn gewend aan griepvirussen en dat daar ieder griepseizoen oude zwakke mensen aan overlijden. Corona is een nieuw virus waar mensen psychologisch nog aan moeten wennen en de angst om besmet te raken is bijna een instinct.
Landen die een zeer streng beleid gevoerd hebben moeten dat geleidelijk afbouwen.
Het virus volledig onderdrukken met draconische maatregelen tot er een vaccin beschikbaar is, heeft geen enkele kans van slagen in een democratie. De benodigde tijd om een effectief vaccin te ontwikkelen en grondig te testen op veiligheid, is veel langer dan het gros van de mensen kan en wil wachten. Landen als Zuid-Korea en Singapore — die genoemd zijn als succesverhalen omdat zij het virus volledig hebben kunnen onderdrukken — realiseren zich nu ook dat hun strategie onhoudbaar is.
De oversterfte in Nederland was 0,057% (=570 extra sterfgevallen per miljoen inwoners). Deze was UITSLUITEND in de leeftijdscategorie 65+. In leeftijdscategorie jonger dan 65 was de sterfte 2,4% lager dan gemiddeld.
NB: Oversterfte is het aantal sterfgevallen in een periode t.o.v. het historisch gemiddelde in dezelfde periode van het jaar.
Conclusies
Met een oversterfte van slechts 0,057% kan corona onmogelijk een killer virus zijn. Het is wel ongeveer net zo gevaarlijk is als gewone griepvirussen, waaraan ieder griepseizoen veel oudere en zwakkere mensen overlijden. Bedenk dat die griepvirussen ook dit griepseizoen hun tol geëist hebben, dus de sterfte komt echt niet alleen door corona.
Als de oversterfte uitsluitend in de 65+ leeftijdsgroep is, moeten we assertief en vindingrijk zijn om specifiek die groep te beschermen, terwijl we de schade aan de rest van de maatschappij minimaliseren.
Het doel moet zijn om bescherming van kwetsbaren te optimaliseren, niet besmettingen minimaliseren. Het minimaliseren van besmettingen onder gezonde jonge mensen kan zelfs averechts werken, omdat zo geen vorderingen richting groepsimmuniteit opgebouwd worden. Die groepsimmuniteit is nou net een belangrijk middel om kwetsbaren te beschermen.
Ons zo druk maken om besmettingen (i.t.t. ernstig zieken of doden) van een virus dat even gevaarlijk is als de seizoensgriep terwijl er ruimschoots voldoende beschikbare IC-capaciteit is, richt onnodige schade aan.
Hoe de oversterfte lager had kunnen zijn en lager zal zijn in de toekomst
De oversterfte (in Nederland en andere landen) is voor een belangrijk deel toe te schrijven aan de gebrekkige bescherming in de ouderenzorg. Duitsland had wél een goed beleid en was wél assertief en vindingrijk met persoonlijke beschermingsmiddelen voor zorgpersoneel. Daar was helemaal geen oversterfte.
Met de komst van o.a. betere behandelprotocollen en medicijnen (waaronder dexamethason, antistoffen uit het bloed van ex-COVID-patiënten, hogere dosis anti-stollingsmedicijn tegen bloedklonters) is het gevaar van het nieuwe corona griepvirus verder geweken.
De kans is groot dat de oversterfte in het komende griepseizoen lager zal zijn, omdat de allerzwakste mensen in het laatste griepseizoen overleden zijn. Daardoor zijn er minder kwetsbare mensen over om in het komende griepseizoen te overlijden. Ivor Cummins wijst in onderstaande video uit dat om bovenstaande reden een mild griepseizoen vaak gevolgd wordt door een zwaar griepseizoen en andersom.
Zweden
Zweden heeft veel kritiek gekregen vanwege hun lakse maatregelen: geen verplichte social distancing, geen lockdown, geen mondkapjes buiten de zorg. Uit de statistieken van bovenstaand plaatje blijkt echter dat Nederland en veel andere landen die kritiek hadden, slechter gepresteerd hebben dan Zweden.
NB: Dat Zweden een lagere bevolkingsdichtheid heeft dan Nederland is geen geldig argument, omdat de effectieve bevolkingsdichtheid vergelijkbaar is.
Anders Tegnell erkent dat Zweden, net als bijna alle andere landen, steken heeft laten vallen bij het beschermen van de kwetsbaren. De Zweden hebben hard gewerkt om dezelfde fout niet nogmaals te maken. De Nederlandse autoriteiten hebben bij mijn weten geen fouten toegegeven en ook geen beleidsmaatregelen getroffen om het voortaan minder slecht te doen (op het aanleggen van een “ijzeren voorraad” persoonlijke beschermingsmiddelen voor zorgpersoneel na).
In de afgelopen 5 jaren stierven jaarlijks gemiddeld 151.190 mensen (12.599 per maand). In 2019-20 stierven 5,4% meer mensen dan gemiddeld. Ter vergelijking: in Duitsland was helemaal geen oversterfte. Alle oversterfte in Nederland was in de groep van 65 jaar en ouder. In de groep jonger dan 65 was de sterfte afgelopen jaar 2,4% lager dan gemiddeld.
Commentaar op de data-analyse
Het Duitse Robert Koch Institute had al vroegtijdig door dat (1) ook mensen zonder symptomen besmettelijk konden zijn en (2) ouderen erg kwetsbaar zijn en dus extra goed beschermd moeten worden. Hun richtlijn voor personeel in de ouderenzorg was dan ook om altijd mondkapjes te dragen. Volgens de RIVM richtlijn was dit lang niet altijd nodig. Hierdoor zijn onnodig veel patiënten vroegtijdig overleden en is verplegend personeel onnodig (ernstig) ziek geworden. Het lijkt mij dat dit onderscheid met afstand de belangrijkste verklaring is waarom er in Duitsland helemaal geen oversterfte is en in Nederland wel.
Het klopt dat er een wereldwijd tekort was aan persoonlijke beschermingsmiddelen, maar het was met beschikbare middelen heel goed mogelijk geweest om desnoods zelf snel (provisorische) mondmaskers en gelaatsschermen te maken. Dit had heel veel besmettingen gescheeld bij precies die mensen die het meeste risico lopen en dus het best beschermd moeten worden.
Zie ook onderstaande aflevering van Nieuwsuur over dit onderwerp:
Ik ben ervan overtuigd dat als de ventilatie/luchtbehandeling overal maar in het bijzonder in de ouderenzorg beter was geweest, dit ook tot een aanzienlijk lagere sterfte had geleid.
Als verstandiger en vindingrijker met de persoonlijke beschermingsmiddelen omgegaan was en de ventilatie beter was geweest, zou het mij niks verbazen als er afgelopen jaar helemaal geen oversterfte was geweest.
Over de data-analyse
Ik heb de periode steeds vanaf het midden van het jaar laten lopen (van week 26 t/m week 25 van het volgende jaar) zodat een heel griepseizoen erin valt. Wanneer je naar kalenderjaren kijkt, is dit niet het geval.
Zoek het corona killer virus in de Duitse sterftecijfers vanwege alle oorzaken (bron: het officiële Duitse statistiekbureau DE Statis). 🔬 Het totaal aantal sterfgevallen tot en met eind mei (oranje rij in tabel rechts) is in 2020 LAGER dan het gemiddelde van de afgelopen 5 jaar en fors minder dan de griepgolf van 2017-2018. Asjemenou! En dan te bedenken dat alle andere griepvirussen (waaraan jaarlijks veelal oudere en zwakkere mensen overlijden) in 2020 echt niet op vakantie waren.
In de grafieken met de sterfgevallen per week (bijgewerkt t/m week 26 van 2020) is in 2020 geen enkele uitschieter te zien boven het gemiddelde. In 2016-2019 stierven in Duitsland wekelijks gemiddeld 17.900 mensen. Het gemiddelde in 2020 ligt 150 per week LAGER.
“To be FULLY informed, not PARTIALLY informed.” 🧐
Hartelijk dank aan Christa Nagtegaal voor het opmerkzaam maken.
Frank Ploegman's blog 