Fan-tas-tisch interview met de Zweedse senior epidemioloog, adviseur WHO en hoofd wetenschap van ECDC, Johan Giesecke. Het is zo’n 3 maanden oud, maar nog steeds relevant.
Aantekeningen
- Je kunt de verspreiding van corona wel agressief onderdrukken, maar wat dan? Hou je dat dan wellicht 30 jaar vol tot er eindelijk een veilig en effectief vaccin of medicijn is?
- Zweden hanteert de minimaal noodzakelijke maatregelen en vertrouwt haar bevolking. Als het beleid goed en goed onderbouwd is, gedraagt de bevolking zich verantwoordelijk. Enorme politiemacht en militairen op straat zijn volledig ongerechtvaardigd.
- Uit Zweeds bloedonderzoek naar antilichamen en T-cellen blijkt dat tussen 98 en 99% (!) van alle besmettingen geen of zeer milde symptomen heeft.
- Bijna alle (media) aandacht gaat uit naar een klein groepje mensen die wel symptomen krijgen, een nog kleiner groepje dat naar de IC moeten en een nóg kleiner groepje dat komt te overlijden. Maar de echte uitbraak is onzichtbaar (tenzij je tijdig en goed bloedonderzoek doet).
- Corona is zo besmettelijk dat vroeger of later iedereen besmet wordt. ‘Flatten the curve’ zodat de zorg niet overloopt is een goed beleid. ‘Crush the curve’ is een kansloze onderneming op de lange termijn.
- Uiteindelijk zal het procentuele aantal ernstig zieken en sterfte aan corona overal min of meer gelijk zijn. Landen als Australië en Nieuw-Zeeland die het virus heel goed hebben weten te onderdrukken, krijgen die gevallen alsnog naarmate de strikte lockdown opgeheven wordt. Je komt dus uiteindelijk uit op min of meer dezelfde klinische uitkomst, alleen met of zonder voorafgaande sociale/emotionele/economische kosten vanwege onnodig strikte maatregelen.
- In Engeland is het beleid in maart drastisch omgegooid naar aanleiding van een artikel van modelleurs van Imperial College dat een catastrofe voorspelde. Dit artikel is niet gepubliceerd, niet peer reviewed en heeft het enorme aandeel milde/asymptomatische besmettingen compleet onderschat.
- Volgens Giesecke ligt de mortaliteit (IFR) rond 0,1%. Daarmee is het misschien dubbel zo dodelijk als een ernstige griep, maar zeker niet 10x.
- Het beste beleid is goed beschermen van ouderen en kwetsbaren, terwijl de rest van de samenleving met de minst beperkende maatregelen doordraait (en ondertussen groepsimmuniteit opbouwt).
- Zweden doet uitsluitend aan evidence-based beleid: handen wassen, social distancing, vermijden van zeer grote groepen (waarschijnlijk binnen).
Commentaar
- De cijfers die Giesecke presenteert zijn optimistischer dan die elders gepresenteerd worden, maar dat wil niet zeggen dat ze fout zijn. Misschien is hij ook te pessimistisch over de duur tot er een veilig en effectief vaccin beschikbaar is, maar dat weten we pas achteraf.
- Ik ben het niet helemaal eens met Giesecke dat het aantal ernstig zieken en doden vast ligt. Volgens mij hebben wel wel degelijk veel invloed op de dosis virus en ons immuunsysteem/gezondheid, en daarmee op de ernst van de besmetting.
- Hoewel ik het eens ben met evidence-based beleid, vind ik niet per se dat je uitsluitend evidence-based beleid moet doen. Als je vanuit het voorzorgsprincipe maatregelen kunt treffen die minimale kosten en risico’s hebben, zoals beter ventileren, dan is het goed om dat op zijn aan te raden. Als de maatregelen heel ingrijpend zijn, is het een compleet ander verhaal.
- Ten tijde van het interview hadden Australië en Nieuw-Zeeland het aantal besmettingen heel beperkt gehouden. Volgens mij speelt het weer (destijds zomer/herfst) hierin een belangrijke rol. Nu het daar winter is, is het stukken moeilijker.