Month / July 2020

by frankploegman

Fantastisch interview met Zweedse epidemioloog Johan Giesecke

Wat heerlijk om de Zweedse senior epidemioloog en adviseur van de Zweedse overheid en WHO prof. Johan Giesecke aan het woord te horen. Hij zei op 15 april al wat de meesten zich nu nog steeds niet schijnen te realiseren.

Aantekeningen

  • Zweden heeft vanaf januari al besloten om daadwerkelijk evidence-based beleid te voeren. Anderen landen ZEGGEN hetzelfde, maar DOEN het allesbehalve.
  • Wereldwijde hysterische overreactie op een virus dat net zo gevaarlijk is als een zware griep. De overreactie komt voor een belangrijk deel vanwege apocalyptische voorspellingen van de modelleurs (FP: …die een perfect track record hebben om de werkelijke sterfte met tenminste een factor 10 te overdrijven). De modellen kloppen van geen kant, omdat de ingevoerde aannames van geen kant kloppen.
  • Weet op basis van zijn deskundigheid vrij zeker dat tenminste 50% van de Zweden al corona gehad (en zonder kleerscheuren doorstaan) heeft (op 15 april 2020).
  • Groepsimmuniteit is niet het doel, maar wel een wenselijke bijwerking van het Zweedse beleid.
  • Lockdown en draconische maatregelen hebben geen exit strategie en zijn onhoudbaar. Je kunt dit virus nooit stoppen, zeker niet in een open land, maar dat hoeft ook niet want het is niet meer dan een nieuwe zware griep.
  • ‘Verzachten’ (mitigation) is een prima strategie; ‘onderdrukken’ (suppression) is alleen op de korte termijn mogelijk tegen zeer hoge kosten… en daarna kom je tot de conclusie dat er geen ander alternatief is van verzachten.
  • Maakt zich grote zorgen over ontwikkelingen richting dictatuur. Het gaat niet alleen om Viktor Orbán die inmiddels voor onbeperkte tijd dictator is van Hongarije, maar ook om verontrustende trends in de meer ontwikkelde democratieën.
  • Zweden heeft steken laten vallen in het beschermen van de ouderen. Ze hadden o.a. eerder bezoekers toe moeten staan en beter moeten communiceren richting zorgpersoneel dat de taal niet altijd perfect beheerst.
  • A + B = C. Het gevaar van corona voor het gros van de bevolking is nihil, behalve voor de ouderen en kwetsbaren. Dus het beleid moet zijn om de ouderen en kwetsbaren uitstekend te beschermen en corona zich gewoon door de rest van de bevolking te laten verspreiden zodat deze immuun wordt zonder groot gevaar ondertussen.
  • Waarom zulke hysterie om een nieuw zwaar griepvirus? Mensen zijn gewend aan griepvirussen en dat daar ieder griepseizoen oude zwakke mensen aan overlijden. Corona is een nieuw virus waar mensen psychologisch nog aan moeten wennen en de angst om besmet te raken is bijna een instinct.
  • Landen die een zeer streng beleid gevoerd hebben moeten dat geleidelijk afbouwen.
  • Het virus volledig onderdrukken met draconische maatregelen tot er een vaccin beschikbaar is, heeft geen enkele kans van slagen in een democratie. De benodigde tijd om een effectief vaccin te ontwikkelen en grondig te testen op veiligheid, is veel langer dan het gros van de mensen kan en wil wachten. Landen als Zuid-Korea en Singapore — die genoemd zijn als succesverhalen omdat zij het virus volledig hebben kunnen onderdrukken — realiseren zich nu ook dat hun strategie onhoudbaar is.

by frankploegman

Een veel praktischer alternatief voor de huidige coronatesten

Coronatesten doen we vooral om te bepalen of iemand besmettelijk is (zodat diegene ofwel in isolatie kan voordat deze anderen besmet ofwel zich juist veilig in de buitenwereld kan begeven). Deze video legt glashelder uit dat de wereldwijd toegepaste RT-PCR test te gevoelig is voor dit doel.

RT-PCR meet namelijk ook extreem kleine hoeveelheden virus, waarbij waarschijnlijk RESTEN gevonden worden van virus dat al door het immuunsysteem vernietigd is. Geen actief virus. Ook geen besmettingsgevaar en gezondheidsrisico.

Update 2 augustus 2020: RIVM bevestigt dit ook: “Lage virusloads duiden zeer waarschijnlijk op een fase zonder besmettelijkheid.”

RT-PCR is verder omslachtig (eerst een afspraak maken en naar een testlocatie rijden), oncomfortabel (staafje heel diep in de neus), relatief duur (€100 p/s), en het duurt relatief lang voor je het testresultaat terug hebt (enkele dagen).

Thuistesten die werken met speeksel zijn een goedkoop (€2 p/s), gemakkelijk, prettig en snel alternatief. Ze zijn minder gevoelig, maar ruimschoots gevoelig genoeg om te bepalen of iemand besmettelijk is zonder het nadeel van foute positieven. (Herhaalde afname of virus viability tests onnodig.)

NB: Niet bij iedereen verloopt de curve zoals getoond. Wie een lage virale dosis krijgt en/of een uitstekend immuunsysteem heeft, komt nooit boven de besmettingsdrempel (threshold of transmissibility). Het immuunsysteem hakt het virus in de pan voordat het zich voldoende kan vermenigvuldigen.

Hiermee kan het normale leven veel beter doorgaan. Je pakt het normale leven op en voordat je bij opa en oma op bezoek gaat, doe je even een thuistest. De uitslag heb je binnen 10 min.

Autoriteiten hebben geen hoge pet op van thuistesten vanwege het risico op foute negatieven (waarbij iemand wel besmettelijk is maar niet als besmettelijk gemeten wordt). De test mist weliswaar bepaalde positieven met een heel lage virale lading die de RT-PCR test wel vindt, maar die gevallen zijn niet besmettelijk (dus het is niet erg en misschien juist wel goed dat die gemist worden).

De lagere gevoeligheid van thuistesten is een kwaliteit, geen gebrek (“a feature, not a bug”) omdat het minder fout positieve besmettelijke gevallen detecteert zonder het risico op fout negatieve besmettelijke gevallen.

De gevoeligheid van de test hoort ondergeschikt te zijn aan frequentie van meten, tijd tot resultaat beschikbaar is, en ook kosten, gemak en comfort. Anders gezegd: liever (a) een test die je dagelijks kunt doen, binnen 10 minuten resultaat geeft, goedkoop is, die je vanuit huis kunt doen en comfortabel is, dan (b) de momenteel toegepaste RT-PCR testen wiens enige ‘voordeel’ is dat ze gevoeliger zijn (en je zou kunnen zeggen dat dit geen voordeel maar een nadeel is).

by frankploegman

Zoek het corona killer virus in de wereldwijde oversterfte

Bron: Financial Times

De oversterfte in Nederland was 0,057% (=570 extra sterfgevallen per miljoen inwoners). Deze was UITSLUITEND in de leeftijdscategorie 65+. In leeftijdscategorie jonger dan 65 was de sterfte 2,4% lager dan gemiddeld.

NB: Oversterfte is het aantal sterfgevallen in een periode t.o.v. het historisch gemiddelde in dezelfde periode van het jaar.

Conclusies

  • Met een oversterfte van slechts 0,057% kan corona onmogelijk een killer virus zijn. Het is wel ongeveer net zo gevaarlijk is als gewone griepvirussen, waaraan ieder griepseizoen veel oudere en zwakkere mensen overlijden. Bedenk dat die griepvirussen ook dit griepseizoen hun tol geëist hebben, dus de sterfte komt echt niet alleen door corona.
  • Als de oversterfte uitsluitend in de 65+ leeftijdsgroep is, moeten we assertief en vindingrijk zijn om specifiek die groep te beschermen, terwijl we de schade aan de rest van de maatschappij minimaliseren.

Het doel moet zijn om bescherming van kwetsbaren te optimaliseren, niet besmettingen minimaliseren. Het minimaliseren van besmettingen onder gezonde jonge mensen kan zelfs averechts werken, omdat zo geen vorderingen richting groepsimmuniteit opgebouwd worden. Die groepsimmuniteit is nou net een belangrijk middel om kwetsbaren te beschermen.

Ons zo druk maken om besmettingen (i.t.t. ernstig zieken of doden) van een virus dat even gevaarlijk is als de seizoensgriep terwijl er ruimschoots voldoende beschikbare IC-capaciteit is, richt onnodige schade aan.

Hoe de oversterfte lager had kunnen zijn en lager zal zijn in de toekomst

De oversterfte (in Nederland en andere landen) is voor een belangrijk deel toe te schrijven aan de gebrekkige bescherming in de ouderenzorg. Duitsland had wél een goed beleid en was wél assertief en vindingrijk met persoonlijke beschermingsmiddelen voor zorgpersoneel. Daar was helemaal geen oversterfte.

Met de komst van o.a. betere behandelprotocollen en medicijnen (waaronder dexamethason, antistoffen uit het bloed van ex-COVID-patiënten, hogere dosis anti-stollingsmedicijn tegen bloedklonters) is het gevaar van het nieuwe corona griepvirus verder geweken.

De kans is groot dat de oversterfte in het komende griepseizoen lager zal zijn, omdat de allerzwakste mensen in het laatste griepseizoen overleden zijn. Daardoor zijn er minder kwetsbare mensen over om in het komende griepseizoen te overlijden. Ivor Cummins wijst in onderstaande video uit dat om bovenstaande reden een mild griepseizoen vaak gevolgd wordt door een zwaar griepseizoen en andersom.

Zweden

Zweden heeft veel kritiek gekregen vanwege hun lakse maatregelen: geen verplichte social distancing, geen lockdown, geen mondkapjes buiten de zorg. Uit de statistieken van bovenstaand plaatje blijkt echter dat Nederland en veel andere landen die kritiek hadden, slechter gepresteerd hebben dan Zweden.

NB: Dat Zweden een lagere bevolkingsdichtheid heeft dan Nederland is geen geldig argument, omdat de effectieve bevolkingsdichtheid vergelijkbaar is.

Anders Tegnell erkent dat Zweden, net als bijna alle andere landen, steken heeft laten vallen bij het beschermen van de kwetsbaren. De Zweden hebben hard gewerkt om dezelfde fout niet nogmaals te maken. De Nederlandse autoriteiten hebben bij mijn weten geen fouten toegegeven en ook geen beleidsmaatregelen getroffen om het voortaan minder slecht te doen (op het aanleggen van een “ijzeren voorraad” persoonlijke beschermingsmiddelen voor zorgpersoneel na).

by frankploegman

Zoek het corona killer virus in de Nederlandse sterftecijfers

(Dit is dezelfde analyse voor Nederland die ik gisteren voor Duitsland heb gepubliceerd.)

In de afgelopen 5 jaren stierven jaarlijks gemiddeld 151.190 mensen (12.599 per maand). In 2019-20 stierven 5,4% meer mensen dan gemiddeld. Ter vergelijking: in Duitsland was helemaal geen oversterfte. Alle oversterfte in Nederland was in de groep van 65 jaar en ouder. In de groep jonger dan 65 was de sterfte afgelopen jaar 2,4% lager dan gemiddeld.

Commentaar op de data-analyse

Het Duitse Robert Koch Institute had al vroegtijdig door dat (1) ook mensen zonder symptomen besmettelijk konden zijn en (2) ouderen erg kwetsbaar zijn en dus extra goed beschermd moeten worden. Hun richtlijn voor personeel in de ouderenzorg was dan ook om altijd mondkapjes te dragen. Volgens de RIVM richtlijn was dit lang niet altijd nodig. Hierdoor zijn onnodig veel patiënten vroegtijdig overleden en is verplegend personeel onnodig (ernstig) ziek geworden. Het lijkt mij dat dit onderscheid met afstand de belangrijkste verklaring is waarom er in Duitsland helemaal geen oversterfte is en in Nederland wel.

Het klopt dat er een wereldwijd tekort was aan persoonlijke beschermingsmiddelen, maar het was met beschikbare middelen heel goed mogelijk geweest om desnoods zelf snel (provisorische) mondmaskers en gelaatsschermen te maken. Dit had heel veel besmettingen gescheeld bij precies die mensen die het meeste risico lopen en dus het best beschermd moeten worden.

Zie ook onderstaande aflevering van Nieuwsuur over dit onderwerp:

Ik ben ervan overtuigd dat als de ventilatie/luchtbehandeling overal maar in het bijzonder in de ouderenzorg beter was geweest, dit ook tot een aanzienlijk lagere sterfte had geleid.

Als verstandiger en vindingrijker met de persoonlijke beschermingsmiddelen omgegaan was en de ventilatie beter was geweest, zou het mij niks verbazen als er afgelopen jaar helemaal geen oversterfte was geweest.

Over de data-analyse

Ik heb de periode steeds vanaf het midden van het jaar laten lopen (van week 26 t/m week 25 van het volgende jaar) zodat een heel griepseizoen erin valt. Wanneer je naar kalenderjaren kijkt, is dit niet het geval.

Links

by frankploegman

Zoek het corona killer virus in de Duitse sterftecijfers

Zoek het corona killer virus in de Duitse sterftecijfers vanwege alle oorzaken (bron: het officiële Duitse statistiekbureau DE Statis). 🔬 Het totaal aantal sterfgevallen tot en met eind mei (oranje rij in tabel rechts) is in 2020 LAGER dan het gemiddelde van de afgelopen 5 jaar en fors minder dan de griepgolf van 2017-2018. Asjemenou! En dan te bedenken dat alle andere griepvirussen (waaraan jaarlijks veelal oudere en zwakkere mensen overlijden) in 2020 echt niet op vakantie waren.

In de grafieken met de sterfgevallen per week (bijgewerkt t/m week 26 van 2020) is in 2020 geen enkele uitschieter te zien boven het gemiddelde. In 2016-2019 stierven in Duitsland wekelijks gemiddeld 17.900 mensen. Het gemiddelde in 2020 ligt 150 per week LAGER.

“To be FULLY informed, not PARTIALLY informed.” 🧐

Hartelijk dank aan Christa Nagtegaal voor het opmerkzaam maken.

Video waaruit ik de link heb:

Google Spreadsheet die ik heb aangemaakt met alle gegevens.

by frankploegman

Anders Tegnell: ‘Corona even dodelijk als griep’

Uitstekend interview met Anders Tegnell, de Zweedse evenknie van Jaap van Dissel. Tegnell toont moed en openheid, en zijn beleid is rationeel en grondig onderbouwd. Hiervoor mijn grote dank en bewondering. In het bijzonder ten tijde van crisis, zijn het de echte helden die zich heel regelmatig live laten interviewen met ongecensureerde moeilijke vragen. Vervolgens doen zij hun uiterste best om deze zo goed, volledig en helder mogelijk te beantwoorden.

Of je het nou eens bent met zijn beleid of niet, hij is wat mij betreft in ieder geval een rolmodel vanwege zijn gedrag, terwijl anderen vooral schitteren door afwezigheid. Voor anderen geldt schijnbaar net als in The Wizard of Oz, “Pay no attention to that man [or woman] behind the curtain.” “Don’t look closer, don’t ask difficult questions.”

Bij Tegnell geldt het tegenovergestelde: kijk gerust, en vind dan een beleid dat goed onderbouwd is en een persoon die de totale volksgezondheid (niet alleen de onderdrukking van een nieuw griepvirus) wil maximaliseren.

Zweden laat zich daadwerkelijk leiden door de wetenschap en de wetenschappelijke denkwijze (en ook door observaties en gezond verstand waar voldoende wetenschappelijke kennis ontbreekt). In de meeste andere landen lijkt wetenschap meer een dekmantel om politiek te bedrijven en een andere agenda dan optimale volksgezondheid (in de breedte zin van het woord) te bewerkstelligen. Die landen en deskundigen bepalen eerst wat in hun voordeel is (hoe ze dat ook mogen definiëren), en zeggen dan dat die keuze wetenschappelijk onderbouwd is.

by frankploegman

Beter coronabeleid voor jongeren in de zomervakantie

Grappig hoe ik het volledig met de gasten eens kan zijn over de feiten en de essentiële uitdaging van het corona beleid… en toch tot een compleet andere conclusie kom over de beste vorm van het beleid.

Waar we het over eens zijn: (1) jongeren hebben (nagenoeg) niks te vrezen van het virus, (2) ouderen en mensen met een verzwakt immuunsysteem lopen het grootste gevaar.

De essentiële uitdaging van het coronabeleid hoort dan ook te zijn hoe je de laatstgenoemde groep het beste kan beschermen met minimale schade voor de rest.

Sjaak De Gouw, Jan Kluytmans en Hubert Bruls constateren dat jongeren op de campings de regels aan hun laars lappen en willen hen nog meer op het hart drukken om toch de regels te volgen. Mijns inziens is de slagingskans hiervan minimaal en werkt het averechts t.a.v. de essentiële uitdaging.

Hier mijn alternatieve Omdenken voorstel: isoleer die jongeren tenminste vier weken op de jongerencampings en laat ze flink feestvieren. (Onder de jongeren is hier vast ruimschoots draagvlak voor 😀.) Wanneer er besmettelijke jongeren aanwezig zijn, zullen die de anderen ook besmetten tijdens de eerste week. (Kans op ernstige gevolgen is nihil zolang er geen jongeren met een verzwakt immuunsysteem aanwezig zijn.)

Omdenken: van een probleem een feit maken, en van een feit een kans.

Na de vierde week zijn zowel de incubatieperiode als de besmettelijke duur verstreken en is (bijna) niemand meer besmettelijk. Dit kan bevestigd worden met een coronatest. De jongeren kunnen nu veilig terug de buitenwereld in… mét de gewenste toegenomen groepsimmuniteit (T-cellen en eventueel antilichamen). Jongeren blij, anderen beschermd.

De groepsimmuniteit remt de toekomstige verspreiding van het virus en biedt allerlei kansen om in de toekomst de maatschappij draaiende te houden en toch de kwetsbaren te beschermen.

Een ‘probleem’ kan zijn dat er momenteel te weinig besmettelijke jongeren aanwezig zijn om de groepsimmuniteit te doen toenemen, maar in dat geval is er ook geen geldige reden om ze te dwingen zich aan de regels te houden (zolang ze geïsoleerd zijn op de jongerencampings).

Als de jongeren nu een leuke zomervakantie hebben, is het voor hen tijdens het griepseizoen makkelijker om zich in te houden. En als ze inmiddels immuun zijn is het onnodig dat zij zich dan inhouden.

by frankploegman

Massahysterie en de essentiële verschillen met de griepgolf van 2017-18

Waar komt de huidige massahysterie rondom corona vandaan, terwijl de griepgolf van 2017-18 anderhalf maal zoveel doden kende als het huidige griepseizoen? Volgens mij speelt de angstzaaierij in media een essentiële rol hierin: drie jaar geleden was er nagenoeg geen aandacht voor de griepgolf; momenteel is corona 24/7 in de media.

In 2017-18 waren er naast meer doden waarschijnlijk ook meer patiënten. Die patiënten kwam destijds verspreid op de intensive care (tussen november en april); dit jaar kwamen ze veelal tegelijkertijd (tussen maart en april) en bleven ze mogelijk langer op de IC liggen. Daardoor werden de IC’s dit jaar zwaarder belast.

Een derde punt is dat alle doden dit jaar bewust of onbewust toegeschreven worden aan het coronavirus. Velen zijn echter gestorven met corona, niet door corona. Daarnaast is het zo dat alle andere griepvirussen — waar iedere winter veelal oudere en zwakkere mensen aan overlijden — ook dit jaar hun tol geëist hebben. Niet alle mensen die dus met of door een griepvirus gestorven zijn, zijn dus door het nieuwe coronavirus gestorven.

by frankploegman

Marc Van Ranst: ‘Corona even dodelijk als griep’

Viroloog Marc Van Ranst, de Belgische evenknie van Jaap van Dissel, antwoordde afgelopen februari op de vraag Hoe dodelijk is het coronavirus?:

“Wat we weten is dat dit trekt tot de dodelijkheid van een griepvirus. Misschien, en ik hoop dat ik ongelijk heb, maar misschien een beetje dodelijker, maar ik denk dat de getallen uiteindelijk dat wel terug zullen brengen tot even groot.” (1:20 in de video)

Nu we inmiddels heel veel meer weten dan in februari, blijkt professor Van Ranst volledig gelijk te hebben: corona is net zo dodelijk als een griepvirus. Toch stelt haast niemand de vraag waarom alle draconische maatregelen nodig en gerechtvaardigd zijn voor een virus dat even dodelijk is als een griepvirus.

Marion Koopmans vindt dat we “die mensen eigenlijk bij de kladden moeten pakken en zeggen ‘let op, de adviezen zijn belangrijk en blijven belangrijk”. Echt? Mensen bij de kladden pakken voor een nieuw griepvirus?

P.S. Marc van Ranst benadrukt vanaf 7:45 in de video dat corona ook door de lucht overgedragen kan worden via microdruppeltjes (aerosolen). We kunnen onszelf en elkaar beschermen door in slecht geventileerde binnenruimten mondkapjes te dragen (en/of te ventileren of aan luchtbehandeling te doen; luchtvochtigheid speelt ook een zeer belangrijke rol).